قاعدگی یا پریود در زنان به صورت ماهانه پیش می‌آید. دلیل قاعدگی ریخت دیواره رحم است. به طور کلی مقداری درد، گرفتگی و ناراحتی در طول دوره قاعدگی طبیعی است. درد بیش از حدی که باعث مختل شدن فعالیت‌های روزمره و غیبت از کار یا مدرسه شود، خیلی طبیعی نیست. از نظر پزشکی قاعدگی دردناک را دیسمنوره (dysmenorrhea) نیز می‌نامند. دو نوع قاعدگی دردناک یا دیسمنوره وجود دارد: اولیه و ثانویه.
قاعدگی دردناک اولیه افرادی را درگیر می‌کند که قبل و در حین قاعدگی درد دارند. اگر دوره‌های معمولی داشته‌اید که بعداً در زندگی دردناک می‌شوند، ممکن است قاعدگی دردناک ثانویه باشد. در دیسمنوره ثانویه رحم یا سایر اندام‌های لگنی مانند آندومتریوز یا فیبروم رحم، می‌تواند باعث این مشکل شوند.
علت قادگی دردناک چیست؟
به طور دقیق نمی‌توان علت قاعدگی دردناک را در یک فرد شناسایی کرد. برخی زنان فقط در معرض خطر بیشتری برای داشتن قاعدگی دردناک هستند.
این خطرات عبارتند از:
- سن زیر ۲۰ سال
- داشتن سابقه خانوادگی پریود و قاعدگی دردناک
- سیگار کشیدن
- داشتن خونریزی شدید همراه با قاعدگی
- داشتن قاعدگی نامنظم
- بچه‌دار نشدن
- رسیدن به بلوغ قبل از ۱۱ سالگی
هورمونی به نام پروستاگلاندین باعث انقباضات ماهیچه‌ای در رحم شما می‌شود که پوشش داخلی را بیرون می‌ریزد. این انقباضات می‌تواند باعث درد و التهاب شود. سطح پروستاگلاندین درست قبل از شروع قاعدگی افزایش می‌یابد.
دوره‌های قاعدگی دردناک می‌تواند نتیجه یک بیماری زمینه‌ای هم باشد، مانند:
سندرم پیش از قاعدگی. سندرم پیش از قاعدگی (یا PMS) یک بیماری شایع است که به دلیل تغییرات هورمونی در بدن ۱ تا ۲ هفته قبل از شروع قاعدگی ایجاد می شود. علائم معمولاً پس از شروع خونریزی از بین می‌روند.
اندومتریوز. اندومتریوز یک وضعیت پزشکی دردناک است که در آن سلول‌های پوشش داخلی رحم در سایر قسمت‌های بدن، معمولاً روی لوله‌های فالوپ، تخمدان‌ها یا بافت‌پوشاننده لگن رشد می‌کنند.
فیبروم در رحم. فیبروم‌ها تومورهای غیر سرطانی هستند که می‌توانند بر رحم فشار وارد کنند یا باعث قاعدگی و درد غیرطبیعی شوند، اگرچه فیبروم‌ها اغلب علائمی ایجاد نمی‌کنند.
بیماری التهابی لگن. بیماری التهابی لگن (PID) به عفونت رحم، لوله‌های فالوپ یا تخمدان‌ها گفته می‌شود. این بیماری اغلب توسط باکتری‌های مقاربتی ایجاد می‌شود و باعث التهاب اندام‌های تولید مثل و درد می شود.
آدنومیوز. این یک بیماری نادر است. در این بیماری پوشش داخلی رحم به دیواره عضلانی رحم فشار می‌آورد و باعث التهاب، فشار و درد می‌شود. این بیماری همچنین می‌تواند باعث پریودهای طولانی‌تر یا سنگین‌تر شود.
تنگی دهانه رحم. تنگی دهانه رحم تنگی دهانه رحم یک بیماری نادر است که در آن دهانه رحم آنقدر کوچک یا باریک است که جریان قاعدگی را کند می‌کند و باعث افزایش فشار داخل رحم و در نتیجه باعث درد می‌شود.
درمان خانگی
درمان‌های خانگی می‌تواند برای تسکین دوره‌های قاعدگی دردناک مفید باشد. انواع چیزهایی که باید در خانه امتحان کنید عبارتند از:
- با استفاده از یک پد گرم کننده در ناحیه لگن یا پشت خود
- ماساژ دادن شکم
- گرفتن حمام گرم
- انجام وزش‌های بدنی منظم
- خوردن غذاهای سبک و مغذی
- تمرین تکنیک‌های تمدد اعصاب یا یوگا
- مصرف داروهای ضد التهابی مانند ایبوپروفن چند روز قبل از شروع قاعدگی
مصرف ویتامین ها و مکمل‌هایی مانند:
- ویتامین B-6
- ویتامین B-1
- ویتامین E
- اسیدهای چرب امگا ۳
- کلسیم
- منیزیم
- پاهای خود را بالا بیاورید یا با زانوهای خم شده دراز بکشید.
- برای جلوگیری از نفخ، مصرف نمک، الکل، کافئین و شکر را کاهش دهید.
- چه زمانی با پزشک مشورت کرد
- اگر درد قاعدگی در توانایی شما برای انجام وظایف اساسی در هر ماه اختلال ایجاد می کند، باید با پزشک زنان مشورت کنید. البته به علاوه در صورت تجربه علائم زیر هم توصیه می‌شود به پزشک زنان مراجعه کنید.
- ادامه درد بعد از گذاشتن IUD
- حداقل سه دوره قاعدگی دردناک
- عبور لخته‌های خون
- گرفتگی همراه با اسهال و حالت تهوع
- درد لگن هنگام عدم قاعدگی
گرفتگی ناگهانی یا درد لگن می‌تواند نشانه عفونت باشد. اگر عفونت درمان نشود می‌تواند باعث ایجاد بافت اسکار شود که به اندام های لگن آسیب می‌رساند و حتی گاهی منجر به ناباروری خواهدشود.
اگر علائم عفونت دارید، فوراً به پزشک مراجعه کنید. علائم عفونت عبارتند از:
- تب
- درد شدید لگن
- درد ناگهانی، به خصوص اگر باردار هستید
- ترشحات بدبو از واژن
