هپاتیت A یک نمونه بیماری عفونی است که کبد ما را درگیر می‌کند و بسیار مسری است. این بیماری توسط ویروس هپاتیت A ایجاد و همچنین منتشر می‌شود. این نوع ویروس یکی از چندین نمونه ویروس بیماری هپاتیت است که موجب التهاب بیش از حد کبد می‌شود و بر عملکرد این قسمت از بدن ما تأثیر می‌گذارد. الزاماتی که باید برای جلوگیری از این بیماری در نظر گرفته شود هم به سادگی رعایت بهداشت، از جمله شستن مکرر دست‌ها است. با ما همراه باشید تا اطلاعات بیشتری در مورد دلایل این بیماری و همچنین روش‌های درمان آن بررسی کنیم.
در این مقاله می‌خوانید
انواع هپاتیت
برای آشنایی با این بیماری باید بدانید که ۵ ویروس مختلف وجود دارد که باعث بروز طیف‌های مختلفی از هپاتیت ویروسی می‌شوند. بر طبق مطالعات hopkinsmedicine، در میان این انواع هپاتیت A عمدتا یک بیماری قابل انتقال از غذا به انسان است و حتی می‌تواند از طریق آب‌های آلوده هم به ما سرایت کند.
در کنار هپاتیت A، هپاتیت B می‌تواند با قرار گرفتن در معرض خون‌های آلوده، سوزن‌های کثیف، سرنگ یا مایعات بدن و از مادر به نوزاد انتقال پیدا کند. این نمونه یک اختلال مزمن به حساب می‌آید و در برخی موارد ممکن است به آسیب طولانی مدت در کبد (سرطان کبد و سیروز کبدی) منتهی شود که سال‌ها پس از انتقال ویروس، شدید می‌شوند.
این بیماری نوع سومی هم دارد که با عنوان هپاتیت C نام‌گذاری شده است. این نوع هپاتیت فقط از طریق خون آلوده یا از مادر به نوزاد آن هم در زمان زایمان منتقل خواهد شد. همچنین ممکن است در دراز مدت هم منجر به سرطان کبد و سیروز کبدی در فرد مبتلا شود.
در نهایت می‌توانیم به هپاتیت D اشاره کنیم فقط افراد مبتلا به هپاتیت B درگیر می‌کند. هپاتیت نوع E هم عمدتا در کشورهای آفریقایی، آسیایی و آمریکای جنوبی دیده شده است. با این اوصاف در کنار هپاتیت نوع A، موارد زیر هم در لیست این نوع بیماری قرار می‌گیرند.
- هپاتیت خود ایمنی
- هپاتیت B
- هپاتیت C
- هپاتیت D
- هپاتیت E
- هپاتیت نوزادی
چرا به هپاتیت A مبتلا می‌شویم؟
با توضیحات ارائه شده حتما متوجه شده‌اید که دلیل اصلی ابتلا به این بیماری، مصرف غذاهای آلوده است. اما تحقیقات mayoclinic نشان داده‌اند که عوامل دیگری هم می‌توانند ما را با این وضعیت درگیر کنند. در یکی از روش‌های بررسی شده، این ویروس زمانی پخش می‌شود که مدفوع آلوده، حتی مقادیر اندک، به طور غیرمستقیم (مثلا از طریق میوه‌ها و سبزیجات) وارد بدن ما شود (انتقال مدفوعی – دهانی). در واقع این مورد می‌تواند هم در غذای ما و هم در آب آشامیدنی، تأثیر مستقیم داشته باشد.
همچنین ممکن است از طریق تماس نزدیک با فردی که مبتلا به هپاتیت A است به این عفونت دچار شویم. این ویروس سخت می‌تواند چند ماه روی سطوحی که آلوده شده‌اند، زنده بماند. در نتیجه هرگونه تماس فرد را آلوده خواهد کرد. ویروس هپاتیت از طریق تماس‌های گاه‌به‌گاه و یا از طریق عطسه و سرفه پخش نخواهد شد.
برخی از راه‌های خاص انتشار و ابتلا به ویروس هپاتیت A عبارتند از:
- خوردن غذایی که توسط یک فردی مبتلا به ویروس دست به دست شده
- نوشیدن آب‌های آلوده
- خوردن میوه‌هایی که در آب آلوده شسته شده‌اند
- خوردن صدف‌های خامی که از آب آلوده به فاضلاب صید شده
- برقراری تماس نزدیک با کسی که مبتلا به ویروس است (حتی اگر شخص هیچ گونه علامتی نداشته باشد باز هم داشتن تماس جنسی این ویروس را منتقل می‌کند)
علائم هپاتیت A
علائم این بیماری عفونی در بزرگسالان و همچنین کودکان بالای ۶ سال عبارتند از:
- درد معده (به خصوص در ربع فوقانی این عوض سمت راست)
- از دست دادن اشتهای معمولی
- تهوع و استفراغ زیاد
- اسهال غیر قابل کنترل
- ضعف و خستگی. بسیار شدید
- تب و لرز مداوم
- زردی (زردی پوست و چشم‌ها)
- درد مفاصل غیر قابل تحمل
- خارش شدید روی پوست
- مدفوع خیلی روشن و یا مدفوع بسیار تیره رنگ
کودکان کوچک‌تر از ۶ سال با ابتلا به هپاتیت A، ممکن است علائم یا نشانه‌های عفونت را بروز ندهند؛ اما حدود ۱۰ درصد آنها به زردی مبتلا خواهند شد.
زمان نهفتگی (کمون) هپاتیت A چقدر است؟
علائم بین ۲ تا ۵ هفته بعد از ابتلا به این ویروس عفونی ظاهر خواهند شد. به این بازه زمانی «دوره نهفتگی» می‌گویند؛ زیرا فرد هیچ علائمی را احساس نمی‌کند. اما ویروس در بدن او خودش را تکثیر می‌کند. زمانی که ویروس هپاتیت به اندازه کافی تکثیر شد و گسترش پیدا کرد، به عنوان یک تهدید در بدن ما شناسایی خواهد شد. زیرا در این وضعیت سیستم ایمنی بدن به آن حمله می‌کند تا برای حفظ سلامتی ما واکنش مؤثر نشان دهد. اینجا همان مرحله‌ای است که علائم ذکر شده در لیست بالا را تجربه می‌کنیم.
علائم هپاتیت A چقدر طول می‌کشند؟
علائم این بیماری تا زمانی تجربه می‌شوند که سیستم ایمنی بدن بتواند ویروس را شکست دهد. این بازه زمانی معمولا چند هفته طول خواهد کشید. اکثر افراد مبتلا در کمتر از دو ماه بهبودی کامل خود را به دست می‌آورند. اما تعداد کمی از آنها حتی تا ۶ ماه هم علائمی را مشاهده نمی‌کنند. گاهی اوقات، به ظاهر گمان می‌کنیم که نشانه‌هایی که حس می‌شدند، از بین رفته‌اند، اما پس از مدتی دوباره عود خواهند کرد. در نتیجه استفاده از مشاوره پزشکی و رها نکردن روند درمان امری بسیار مهم و ضروری است.
فاکتورهایی که خطر هپاتیت A را بیشتر می‌کنند
ما زمانی در معرض این بیماری خواهیم بود که در یکی از موقعیت‌های زیر قرار گرفته باشیم.
- سفر یا کار در مناطقی از جهان که هپاتیت A در آنها شایع است.
- زندگی با فرد دیگری که هپاتیت A دارد.
- فردی که با فعالیت جنسی بیش از اندازه، پارتنرهای مختلفی دارند.
- هر نوع تماس جنسی با شخیص که هپاتیت A دارد.
- HIV مثبت در فرد تشخیص داده شده باشد.
- بی خانمان بودن اشخاص به دلیل سبک زندگی غیربهداشتی، بر این مسئله تأثیر دارد.
- استفاده از هر نوع داروی تفریحی، نه فقط داروهای تزریقی که از طرف پزشک تجویز می‌شوند.
بهترین روش درمان هپاتیت A
با توجه به موارد ذکر شده حتما به این سؤال رسیده‌اید که چه درمانی برای هپاتیت A موجود است؟در جواب باید بگوییم که متخصصان اعلام کرده‌اند هنوز هیچ درمان خاصی و البته قطعی برای عفونت هپاتیت A وجود ندارد. گرچه گفته می‌شود که واکسن هپاتیت می‌تواند درمان کننده این بیماری باشد؛ اما به جز اینکه فرد باید به اندازه کافی استراحت کرده و از خودش مراقبت کند، راه حل مشخص دیگری ارائه نشده است. در این بازه زمانی مهم است که به توصیه‌های زیر اهمیت بدهیم تا بتوانیم روند کاهش علائم بیماری هپاتیت نوع A را تسریع کنیم.
۱. آب بدن کافی باشد
آبگوشت (مثلا تهیه کردن انواع سوپ با آب مرغ) هم برای هیدراتاسیون بدن و هم برای تغذیه در دوران بیماری عالی هستند. به خصوص زمانی که حالت تهوع شدید داریم. همچنین آب میوه‌های سالم هم راه دیگری برای اضافه کردن کالری سالم با هیدراتاسیون به شما می‌روند.
۲. به اندازه کافی استراحت کنیم
حداقل تا زمانی که تب و یرقان فروکش کند، باید در رختخواب بمانیم. بعد از آن، اگر حداقل ۱ هفته از شروع علائم شما گذشته باشد، بهتر است به محل کار یا مدرسه برنگردیم.
۳. از خوردن که به کبد فشار وارد می‌کنند اجتناب کنیم
مهم است که از مصرف نوشیدنی‌های الکلی، کشیدن سیگار، استفاده از مواد مخدر و انواع داروهای انرژی‌زا فاصله بگیریم. همچنین قبل از مصرف گیاهان دارویی برای درمان هپاتیت A، بهتر است با پزشک خود مشورت کنیم.
۴. با متخصصان در تماس باشیم
پزشکان می‌توانند به طور دوره‌ای ما را بررسی کنند تا از بهبود وضعیتمان مطمئن شوند. اگر علائم شدیدی را تجربه کنیم، حتما با دقت بیشتری ما را تحت نظر خواهند داشت.
ممکن است در برخی موارد، ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی، داروهای خاصی را برای تسکین علائم این بیماری یا جایگزینی سایر داروهای معمول به ما توصیه کند. مهم است که فقط داروهایی را در نظر بگیریم که توسط پزشک تأیید شده است. همچنین برخی داروهای گیاهی به بهبود سلامتی کمک قابل توجهی می کنند.
روش‌های پیشگیری از هپاتیت A
با تمام این تفاسیر، بدیهی است که بهبود وضعیت بهداشت، توجه به ایمنی مواد غذایی و همچنین ایمن سازی محیط‌های مستعد آلودگی، مؤثرترین راه‌ها برای مبارزه با هپاتیت A هستند. گسترش بیماری هپاتیت از نوع A را می‌توانیم با راهکارهای وبسایت who.int کاهش دهیم:
- منابع کافی از آب آشامیدنی سالم را در اختیار مناطق محروم قرار دهیم.
- دفع مناسب فاضلاب در جوامع به صورت اصولی انجام شود.
- اقدامات بهداشت فردی مانند شستن دست‌ها به صورت منظم قبل از غذا و البته بعد از رفتن به دستشویی را جدی بگیریم.
همچنین چندین واکسن تزریقی غیرفعال برای بیماری هپاتیت A در سطح بین المللی موجود هستند. همگی آنها محافظت مشابهی را در برابر این ویروس ارائه می‌کنند؛ اما تزریقشان بی تأثیر نیست. فراموش نکنید که هیچ واکسنی برای پیشگیری از این بیماری برای کودکان کمتر از ۱ سال مجوز قانونی ندارد.
کلام آخر
در این مبحث سعی کردیم شما را با بیماری هپاتیت A آشنا کنیم. همان‌طور که متوجه شدید هپاتیت انواع مختلفی دارد که نوع A آن می‌تواند از طریق مواد خوراکی و ارتباط با شخص بیمار منتقل شود. گرچه هیچ واکسنی برای درمان این ویروس وجود ندارد؛ اما برخی داروهای غیرفعال می‌توانند موجب پیشگیری از بیماری شوند.
ممنون از مقاله خوبتون
سپاس از همراهی تون
ممنون از سایت فوق العادتون
سپاس از همراهی تون