زنجبیل گیاهی گلدار است که منشا آن به جنوب شرقی آسیا بر می‌گردد. این گیاه یکی از سالم‌ترین و البته خوشمزه‌ترین ادویه‌های روی کره زمین است. گیاه زنجبیل در تیره زنجبیلیان (Zingiberaceae) قرار می‌گیرد و با زردچوبه، هل و خسرودار هم خانواده است. معمولا از قسمت زیرخاکی ساقه این گیاه به عنوان ادویه استفاده می‌شود. یعنی قسمتی که مورد استفاده قرار می‌گیرد، هرچند زیر خاک رشد می‌کند، ولی ریشه گیاه نیست و قسمتی از ساقه است.
زنجبیل را می‌توان به صورت تازه، خشک، پودر شده، اسانس روغنی یا آبمیوه و عصاره استفاده کرد. زنجبیل جدایی‌ناپذیر بسیاری از دستورهای غذایی جزء است. البته از زنجبیل به عنوان دارو و صنعت لوازم آرایشی و بهداشتی هم به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ادامه مهم‌ترین خواص زنجبیل را بررسی خواهیم کرد.
در این مقاله می‌خوانید
خواص درمانی زنجبیل
زنجبیل در طب سنتی شرقی و ایرانی جایگاه ویژه‌ای دارد و برای انواع بیماری‌ها تجویز می‌شود. از زنجبیل به عنوان کمک‌کننده به هضم غذا، کاهش‌دهنده حالت تهوع، و درمان آنفولانزا و سرماخوردگی استفاده می‌شود. عطر و طعم منحصربه‌فرد زنجبیل از روغن‌های طبیعی به ویژه گینجرول (Gingerol) می‌آید. گینجرول اصلی‌ترین ترکیب فعال زیستی در زنجبیل است و البته بیشتر خواص درمانی زنجبیل هم به دلیل همین گینجرول است.
طبق پژوهش‌های انجام‌شده، گینجرول دارای اثرات ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی قوی است. به عنوان مثال، استفاده از گینجرول منجر کاهش استرس اکسیداتیو می‌شود. و اینکه، افزایش سترس اکسیداتیو در بدن باعث افزایش رادیکال‌های آزاد در بدن می‌شود.
رفع حالت تهوع
براساس طب سنتی و البته پژوهش‌های انجام‌شده مصرف زنجبیل برای درمان حالت تهوع بسیار موثر است. زنجبیل می‌تواند به تسکین حالت تهوع و استفراغ برای افرادی که تحت انواع خاصی از جراحی هستند کمک کند. همچنین زنجبیل به درمان حالت تهوع ناشی از شیمی درمانی نیز کمک می‌کند.
در ضمن، زنجبیل در درمان حالت تهوع مرتبط با بارداری، مانند حالت تهوع صبحگاهی، بسیار موثر است. طبق بررسی ۱۲ پژوهشی که در مجموع در ۱۲۷۸ زن باردار انجام‌شده، ۱.۱ تا ۱.۵ گرم زنجبیل می‌تواند به طور قابل توجهی علائم تهوع را کاهش دهد. اگرچه مصرف زنجبیل بی‌خطر است، اما اگر باردار هستید قبل از مصرف مقادیر زیاد و دائمی حتما با پزشک خود مشورت کنید.
توصیه می‌شود زنان بارداری که نزدیک به زایمان هستند یا سقط جنین داشته‌اند از مصرف زنجبیل اجتناب کنند. مصرف زنجبیل برای زنانی که سابقه خونریزی واژینال و اختلالات لخته‌شدن دارند منع شده است.
کاهش وزن
بر اساس پژوهش‌های انجام شده بر روی انسان و حیوان، زنجبیل ممکن است در کاهش وزن نقش داشته باشد.
براساس یک پژوهش انجام‌شده در سال ۲۰۱۹، مکمل زنجبیل به طور قابل توجهی وزن بدن، نسبت دور کمر به باسن و نسبت باسن را در افراد دارای اضافه وزن یا چاقی کاهش می‌دهد.
نتایج یک پژوهشی دیگری که در سال ۲۰۱۶ روی ۸۰ زن چاق صورت گرفته، نشان می‌دهد که زنجبیل همچنین می‌تواند به کاهش شاخص توده بدن(BMI) و سطح انسولین خون کمک کند. سطح بالای انسولین خون با چاقی مرتبط است. شرکت‌کنندگان در این پژوهش، دوزهای روزانه نسبتاً بالایی – ۲ گرم – پودر زنجبیل را به مدت ۱۲ هفته دریافت کردند.
شواهد بسیار زیادی برای نقش زنجبیل در کمک به پیشگیری از چاقی در مطالعات حیوانی به دست آمده است.
موش‌هایی که آب زنجبیل یا عصاره زنجبیل مصرف می‌کردند، حتی در مواردی که از رژیم‌های غذایی پرچرب نیز تغذیه می‌شدند، به طور مداوم کاهش وزن داشته‌اند.
التیام آرتروز زانو
استئوآرتریت یا آرتروز زانو یک مشکل شایع است. در این عارضه مفاصل تخریب می‌شوند و به طوری‌که فرد درد مفاصل و سفتی احساس می‌کند.
براساس پژوهشی که انجام شده، افراد مبتلا به آرتروز زانو بعد از اینکه دوزهای مشخصی زنجبیل استفاده کرده‌اند، بعد از مدتی کاهش قابل توجهی در درد و ناتوانی احساس کرده‌اند.
شرکت‌کنندگان در این پژوهش روزانه بین ۵۰۰ میلی‌گرم تا ۱ گرم زنجبیل به مدت ۳ تا ۱۲ هفته مصرف کردند. تنها عارضه قابل گزارش برای مصرف زنجبیل نارضایتی از طعم آن بوده.
مطالعه دیگری که در سال ۲۰۱۱ انجام‌شده نشان می‌دهد که ترکیبی از زنجبیل، بنه، دارچین و روغن کنجد موضعی می‌تواند به کاهش درد و سفتی در افراد مبتلا به آرتروز زانو زانو کمک کند.
