دوران یائسگی همانند دیگر دوره‌های زندگی زنان با تغییرات هورمونی زیادی همراه است که این تغییرات با علائم مختلفی بروز می‌کنند. یکی از علائم تغییرات داخلی در بدن که نشان از آغاز فرآیند یائسگی دارد، گرگرفتگی است. این مشکل رایجی است که بیشتر خانم‌ها در ابتدای دوران یائسگی به آن دچار می‌شوند و برای بعضی موقتی و برای بعضی دیگر یک عارضه دائمی و ماندگار است که هر چند وقت یکبار بروز می‌کند. درمان گرگرفتگی یائسگی یکی از اقداماتی است که باید در این دوران انجام داد، در غیراین صورت احتمال ماندگار شدن این عارضه تا پایان عمر وجود دارد. در این مطلب قصد بررسی علائم، دلایل و بهترین روش درمان این مشکل را داریم. با ما همراه باشید.
در این مقاله می‌خوانید
گرگرفتگی یائسگی چیست؟
بر طبق webmd، گرگرفتگی نوعی تب یا افزایش دمای ناگهانی بدن است. زمانی که این حالت بروز می‌کند سلول‌ها برای خنک شدن شروع به فعالیت کرده و عروق و رگ‌های خونی سطح پوست گشاد می‌شوند تا با افزایش سطح زودتر خنک شوند و در پی گرگرفتگی بدن عرق کرده و در بعضی افراد تپش قلب هم شدیدتر می‌شود. بروز این عارضه دلایل مختلفی دارد و به طور ویژه در زنان، یائسگی یکی از آن‌ها است. با شروع دوران یائسگی و در ابتدای این دوره تغییرات هورمونی به شدیدترین حد خود می‌رسند و باعث تغییرات و بروز علائم مختلفی در بدن می‌شود که گرگرفتگی یکی از آن‌ها است.
گرگرفتگی یائسگی در حالت عادی و در میزان نرمال چندان مشکل‌ساز نیس اما زمانی که شدت گرفته و به یک مشکل جدی تبدیل شود، عارضه‌هایی مانند اختلال خواب، اختلال در انجام فعالیت‌های روزانه، ناراحتی و افسردگی و…. را به همراه دارد. البته احتمال بروز این مشکل در دوران دیگر هم وجود دارد و حتی آقایان هم ممکن است به این عارضه دچار شوند اما شدت و میزان ابتلا به آن در زنان بیشتر است.
علائم گرگرفتگی یائسگی
رایج‌ترین علامت و نشانه گرگرفتگی، بالا رفتن دمای بعد و تعریق ناشی از آن است اما این مشکل علائم دیگری هم دارد که به منظور درمان گرگرفتگی یائسگی باید از آن‌ها مطلع بود، زیرا تشخیص اولین راه درمان است و بهترین راه انجام این کار هم، بررسی علائم بالینی افراد است. علائم گرگرفتگی یائسگی در همه افراد یکسان نیستند و بسته به اینکه فرد قبل از دوران یائسگی چه وضعیتی داشته باشد، علائم نیز با شدت و شرایط متفاوت بروز می‌کنند. با این حال برخی علائم در همه بیماران مشترک هستند و به یک صورت بروز می‌کنند که عبارتند از:
- تعریق بسیار زیاد به خصوص در شب و زمان خواب، تا جاییکه لباس‌ها خیس می‌شوند
- التهاب، برافروختگی و تغییر رنگ پوست
- قرمز شدن پوست به خصوص در ناحیه صورت
- احساس گرمای شدید داخلی و خنک نشدن با مصرف آب یا قرار گرفتن روبروی خنک‌کننده‌ها
- احساس گرما و داغی در قفسه سینه
- لرز و ضعف
- و….
علل گرگرفتگی یائسگی
اصلی‌ترین علت گرگرفتگی در دوران یائسگی، تغییراتی است که در وضعیت هورمون‌های داخلی به خصوص هورمون‌های جنسی زنانه ایجاد می‌شود. یکی از این تغییرات، تغییر سطح هورمون استروژن در بدن است که اغلب با واکنش‌هایی مانند تب یا گرگرفتگی بروز می‌کند. البته پزشکان هنوز علت دقیقی را برای گرگرفتگی یائسگی مشخص نکردند و عوامل زیادی در کنار یائسگی می‌توانند علت بروز این عارضه یا شدت گرفتن آن باشند که از جمله آن‌ها می‌توان به چاقی، سندروم متابولیک اشاره کرد.
همچنین بالا رفتن سطح و غلظت انسولین خون، بیماری‌های داخلی مانند دیابت، مصرف غذاهای تند، گرم بودن آب و هوای محل زندگی و بسیاری موارد دیگر هم می‌توانند علت بروز و شدید شدن مشکل گرگرفتگی شوند. عوامل و مسائل گفته شده حتی اگر باعث بروز گرگرفتگی یائسگی نشوند هم جزو دلایل و عواملی هستند که باعث شدت گرفتن این مشکل می‌شوند و عوارض ناشی از گرگرفتگی مانند تب، تعریق و ضعف را شدت می‌دهند.
روش‌های درمان گرگرفتگی یائسگی
بر طبق مطالعات mayoclinic و my.clevelandclinic، در بسیاری از موارد گرگرفتگی یائسگی با گذشت زمان برطرف شده و علائم و عوارض آن بهبود پیدا می‌کنند اما اگر با گذشت زمان این علائم کاهش پیدا نکنند باید برای درمان گرگرفتگی یائسگی اقدام کرد. اقدام برای درمان این مشکل با روش‌های مختلفی امکان‌پذیر است که از جمله آن‌ها می‌توان به دارو درمانی و مصرف بعضی داروهای خاص، روش‌های خانگی و تغییر در سبک زندگی و روش‌های تخصصی مانند استفاده از دستگاه‌های پزشکی خاص اشاره کرد. انتخاب روش درمان گرگرفتگی در دوران یائسگی به وضعیت بیمار، علائم گرگرفتگی در او و شدت این عارضه بستگی دارد. بر این اساس ممکن است پزشک یکی از راه‌های زیر را به بیمار پیشنهاد دهد:
هورمون تراپی
همان‌طور که گفته شد، اصلی‌ترین علت گرگرفتگی یائسگی، تغییرات هورمونی است بنابراین بیشتر پزشکان برای درمان این عارضه به خصوص در نوع شدید، باز گرداندن تعادل هورمونی به بدن را توصیه می‌کنند. مصرف داروهای هورمونی یا تزریق آمپول‌های هورمونی که سطح بعضی هورمون‌های عامل این عارضه را کاهش می‌دهند از جمله راهکارهای پزشکان برای درمان مشکل گرگرفتگی یائسگی هستند.
کاهش وزن
همان‌طور که گفته شد یکی از عواملی که باعث شدت گرفتن گرگرفتگی یائسگی در زنان می‌شود، چاقی و اضافه وزن است. معمولا به بیمارانی که با مشکل اضافه وزن به پزشک مراجعه می‌کنند و به گرگرفتگی یائسگی دچار شده‌اند، کاهش وزن پیشنهاد می‌شود. عوارض ناشی از گرگرفتگی در این افراد بیشتر از سایرین است، به همین دلیل تا زمانی که تمام یا بخشی از وزن اضافه خود را کاهش ندهند، با این مشکل مواجه خواهند بود. تحقیقاتی که در مورد این راهکار درمان گرگرفتگی یائسگی انجام شده، نشان دهنده این است که با کاهش ۵ کیلوگرم از وزن اضافه، علائم گرگرفتگی تا ۳۳% کاهش پیدا می‌کنند.
رژیم غذایی مناسب
تغییر رژیم غذایی دیگر راهکار درمانی برای حل مشکل گرگرفتگی یائسگی است. این راهکار نه فقط برای این عارضه و مشکل بلکه برای هر عارضه دیگری پیشنهاد می‌شود. حتی در صورت ابتلا به یک سرماخوردگی ساده هم اولین راهکار پزشک برای درمان، تغییر رژیم غذایی و مصرف غذاهای سالم و مناسب این دوران است و در دوره یائسگی هم این موضوع اهمیت دارد. به منظور درمان و برطرف کردن مشکل گرگرفتگی یائسگی از طریق تغذیه باید مصرف غذاهایی که باعث تشدید علائم گرگرفتگی می‌شوند را به حداقل رساند. از جمله تغییراتی که باید در رژیم غذایی ایجاد کرد تا گرگرفتگی درمان شده یا شدت علائم آن کاهش پیدا کنند، عبارتند از:
- کاهش مصرف غذا و نوشیدنی به شکل داغ
- کاهش یا قطع مصرف قهوه
- پرهیز از غذاهای فست فودی و چرب
- کاهش مصرف ادویه‌جات با طبع گرم مانند فلفل
- مصرف غذاهای دریایی
- مصرف سبزیجات و دانه‌های گیاهی حاوی استروژن
- مصرف غذاهایی با طبع خنک
- افزایش میزان آب مصرفی و….
- و…
دوش گرفتن
دیگر راهکار خانگی برای حل مشکل گرگرفتگی یائسگی، دوش گرفتن به خصوص با آب خنک است. در زمان گرگرفتگی بهتر است از دوش آب داغ یا گرم پرهیز کرد تا علائم گرگرفتگی شدت پیدا نکنند. دوش گرفتن در اثر گرگرفتگی یائسگی در شب و پیش از خواب اهمیت زیادی دارد زیرا بیشترین میزان تعریق ناشی از گرگرفتگی در طول خواب اتفاق می‌افتد و دوش گرفتن تا حد زیادی میزان آن را کاهش می‌دهد.
ورزش
دیگر روش درمان گرگرفتگی یائسگی، ورزش کردن و افزایش فعالیت‌های بدنی است. پیاده‌روی، ورزش‌های سبک و هوازی و هر فعالیتی که گردش خون را به طور طبیعی افزایش دهد، در رفع مشکل گرگرفتگی یائسگی موثر است و باید از آن استفاده کرد. برای دریافت نتیجه بهتر از این روش بهتر است که ورزش کردن را دو نوبت صبح و عصر انجام داد و در هر نوبت برای ۶-۸ دقیقه تنفس عمیق تلاش کرد.
مصرف داروهای خاص
اگر روش‌های ساده و خانگی برای درمان و رفع مشکل گرگرفتگی یائسگی موثر واقع نشوند، باید از داروهایی که این عارضه را کاهش می‌دهند استفاده کرد. داروهای مختلفی به این منظور وجود دارند که با مصرف آن‌ها می‌توان علائم یائسگی را کاهش داد و از این دوران به سلامت و بدون بروز هیچ مشکلی عبور کرد. برخی از این داروها گیاهی و تولید شده توسط کارشناسان طب سنتی هستند و برخی دیگر، داروهای شیمایی تولید شده در آزمایشگاه‌های تخصصی که نوع و مصرف آن‌ها به شرایط بیمار و توصیه پزشک بستگی دارد.
بهترین داروی درمان گرگرفتگی یائسگی
همان‌طور که گفته شد، دارو درمانی یکی از بهترین روش‌ها برای حل مشکل و درمان گرگرفتگی یائسگی است. در این روش داروهای مختلفی برای فرد تجویز می‌شوند که یکی از آن‌ها منوهلپ باریج است. این دارو به کاهش علائم گرگرفتگی یائسگی و رفع مشکلاتی مانند تعریق شبانه و از بن بردن التهابات کمک می‌کند. در تولید این دارو از موادی مانند عصاره بلک کوهوش، سیب‌زمینی شیرین، باباآدم، پنج انگشت و سویا استفاده می‌شود که هر کدام دارای خواص و مزایای فراوان برای دوران یائسگی و تغییرات این دوران هستند.
این دارو به شکل کپسول‌های کاملا گیاهی که مواد شیمیایی موجود در آن‌ها حداقلی و صرفا برای ترکیب مواد است، تولید شده و توسط بیماران قابل مصرف است. این دارو عارضه چندانی ندارد و تنها در بعضی افراد ممکن است باعث حساسیت‌های جزئی شد. برای نتیجه گیری از این دارو باید آن را روزانه مصرف کرد. مصرف یک تا ۲ عدد از این کپسول در طول روز کافی است اما باید مقدار آن را با پزشک هماهنگ کرد.
جمع بندی
گرگرفتگی یائسگی عارضه‌ای طبیعی است و جای نگرانی ندارد، مگر در شرایطی که علائم آن شدیدتر شده و باعث اختلال در زندگی روزمره شوند. در چنین شرایطی می‌توان با راهکارهای مختلف که به مهم‌ترین آن‌ها در این مطلب اشاره شد، گرگرفتگی و مشکلات ناشی از آن را درمان کرد.
