تکرر ادرار اغلب به دلیل نوشیدن مایعات زیاد به خصوص مایعات کافئین‌دار رخ می‌دهد. البته اگر زیاد مایعات مصرف نمی‌کنید، ولی باز هم تکرر ادرار دارید، احتمال اینکه درگیر یک بیماری یا عفونت دستگاه ادراری شده باشید، را باید بررسی کنید.  مثلا از عوارض بیماری‌هایی نظیر دیابت یا سندرم مثانه دردناک (سیستیت بینابینی) نیاز به دفع مکرر ادرار است.

علائم رایج تکرر ادرار

مهمترین علامت ابتلا به تکرر ادرار دقیقاً در اسمش نهفته است : نیاز به دفع ادرار بیشتر از حد معمول. این نیاز مبرم ممکن است در روز به دفعات احساس شود و حتی ممکن است در شب اتفاق بیفتد، به طوری که فرد از خواب بیدار می‌شود تا ادرار خود را دفع کند. اما از دیگر علائم می‌توان به موارد زیر اشاره کنید:

• نیاز به دستشویی رفتن، بیش از هشت بار در روز
• بیدار شدن بیش از یک بار در شب برای رفتن به دستشویی
• احساس دفع مکرر ادرار حتی زمانی که مجبور نیستید و مثانه زیاد پر نشده

تکرر ادرار ممکن است خود به خود یا با علائم دیگری مانند تب، درد یا افزایش تشنگی رخ دهد. اگر علائم دیگری همراه با تکرر ادرار را تجربه می‌کنید، حتماً به پزشک مراجعه کنید.

علل

همانطوری‌که اشاره شد، تکرر ادرار می‌تواند عارضه یک بیماری دیگری باشد. توجه داشته باشید تکرر ادرار از عوارض این بیماری‌ها ست، بنابراین نمی‌توان گفت که اگر فردی مبتلا به تکرر ادرار است یعنی به یکی از این بیماری‌ها مبتلا شده. در ادامه با برخی از علل آشنا می‌شویم:

سرطان مثانه : فرد مبتلا به سرطان مثانه نیاز شدید و مکرری برای دفع ادرار دارد. ابتلا در این مورد، اغلب ادرار به همراه خون (به صورت خیلی کم و میکروسکوپی یا زیاد) است. نکته بعدی اینکه دفع ادرار در فرد مبتلا، می‌تواند هم همراه درد باشد و هم بدون هیچ دردی.

دیابت (نوع ۱ و نوع ۲) : تکرر ادرار می‌تواند یکی از علائم دیابت باشد. دیابت باعث افزایش ادرار می‌شود. در واقع بدن با ادرار مکرر سعی می‌کند گلوکز اضافی را دفع کند.

داروهای دیورتیک : داروهای دیورتیک (Diuretics) برای درمان فشار خون بالا یا تجمع بیش از حد مایعات در بافت استفاده می‌شوند. این داروها باعث افزایش ادرار می‌شوند.

بیماری‌های عصبی : شرایطی مانند سکته مغزی یا بیماری پارکینسون می‌تواند به اعصابی که پر شدن یا تخلیه مثانه را کنترل می‌کنند آسیب برساند. در نتیجه این شرایط منجر به مشکلات مثانه از جمله میل مداوم به دفع ادرار شود.

مثانه بیش فعال : داشتن مثانه بیش فعال به این معنی است که شما نیاز مکرر و فوری به ادرار کردن دارید. این نیاز حتی زمانی که مثانه شما پر نیست هم احساس می‌شود.  مثانه بیش فعال ممکن است همراه نشت ادرار باشد یا نباشد. مثانه بیش فعال دلایل مختلفی داردمثلا ممکن است ناشی از مشکلات عصبی باشد اما در اغلب علت ناشناخته است.

بارداری: خانم‌های باردار به دلیل تغییرات هورمون‌ها و فشار جنین به مثانه، ممکن است نیاز به دفع مکرر ادرار داشته باشند.

بیماری پروستات : بیماری پروستات، از جمله هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات (بزرگ شدن پروستات)، سرطان پروستات و التهاب پروستات (التهاب غده پروستات) می‌تواند مانع از جریان ادرار از طریق مجرای ادرار (لوله‌ای که ادرار را از بدن خارج می‌کند) شود. همه این شرایط منجر به تخلیه ناقص مثانه و تکرر ادرار ‌می‌شود.

عفونت دستگاه ادراری : عفونت دستگاه ادراری هم می‌تواند باعث میل مکرر و شدید به دفع ادرار شود. در این صورت حتی بعد از اینکه مثانه تخلیه می‌شود، باز نیاز فوری به دفع ادرار احساس می‌شود. عفونت دستگاه ادراری در زنان بیشتر از مردان رایج است.

تشخیص

تکرر ادرار می‌تواند نشانه و علامت بسیاری از شرایط و عارضه‌های دیگری باشد. پزشک پس از معاینه یا آزمایش می‌تواند تشخیص دقیق دهد. اغلب برای پی بردن به دلیل اصلی کشت ادرار و آزمایش گلبول‌های سفید انجام می‌شود.

درمان

درمان بیماری زمینه‌ای معمولا بهترین راه برای مقابله با تکرر ادرار است. مثلا با کنترل دیابت فرد، درمان عفونت ادراری با آنتی بیوتیک‌ها یا کنترل سرطان عملا تکرر ادرار هم درمان می‌شود..

اگر بیماری فرد مثانه بیش‌فعال تشخیص داده شود، درمان‌های نظیر اصلاح رژیم غذایی، نرمش‌ برای قوی‌تر کردن کف لگن فرد، کنترل بر مصرف مایعات تجویز خواهد شد.

در ضمن پزشک همچنین ممکن است دارویی تجویز کند که عضلات و اعصاب مثانه را آرام می‌کند تا بیش فعالی کمتر شود.