برونشیت از جمله بیماری‌های رایج است. وقتی فردی به برونشیت مبتلا می‌شود، لوله‌های برونش یا همان نایژه‌ها (لوله‌هایی که هوا را به ریه‌های می‌رسانند) ملتهب و متورم می‌شوند. عارضه رایج برونشیت سرفه متوالی و شدید و مخاط آزاردهنده است.
در این مقاله می‌خوانید
پزشکان برونشیت را به دو دسته تقسیم می‌کند:
برونشیت حاد. که رایج‌تر نوع است. علائم بیماری چند هفته طول می‌کشد، اما معمولاً بعد از سپری‌شدن دوره چندهفتگی بیمار بهبودی کامل می‌یابد.
برونشیت مزمن. این نوع برونشیت جدی‌تر است، چرا که فرد به طور مدام درگیر آن است و دوران بهبودی و درگیری دائمی دارد.
علائم برونشیت
علائم برونشیت حاد و مزمن شامل مشکلات تنفسی است، مانند:
- احتقان قفسه سینه، در این صورت قفسه سینه دچار گرفتگی است
- سرفه‌ای که ممکن است مخاطی شفاف، سفید، زرد یا سبز ایجاد کند
- تنگی نفس
- خس‌خس سینه یا صدای سوت هنگام نفس کشیدن
علائم برونشیت حاد نیز ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- بدن درد و لرز
- تب
- آبریزش و گرفتگی بینی
- گلو درد
حتی پس از از بین رفتن سایر علائم برونشیت حاد نظیر تورم نایژه‌ها، سرفه ممکن است تا چند هفته ادامه بیابد. البته اگر فرد پس از چند هفته همچنان درگیر سرفه باشد، باید عارضه‌ها و بیماری‌های دیگری بررسی شود.
در برونشیت مزمن، سرفه حداقل ۳ ماه طول می‌کشد و حداقل برای ۲ سال متوالی فرد مبتلا با آن درگیر است.
علل برونشیت
اغلب، همان ویروس‌هایی که به باعث سرماخوردگی یا آنفولانزا می‌شود موجب برونشیت حاد هم می‌شوند. اما گاهی هم، باکتری‌ها عامل این بیماری هستند..
در هر دو مورد، وقتی بدن با میکروب‌ها شروع به مبارزه با عوامل بیماری‌زا می‌کند، نایژه‌ها متورم می شوند و مخاط بیشتری تولید می‌کنند. این تورم بدین معناست که منافذ کوچکتری برای جریان هوا وجود دارد و در نتیجه تنفس سخت می‌شود.
علل برونشیت مزمن عبارتند از:
- آلودگی هوا و سایر مواردی که ریه‌ها را آزار می‌دهد، مانند بخار مواد شیمیایی یا گرد و غبار
- سیگار کشیدن یا تنفس دود سیگار برای مدت طولانی
عوامل افزایش‌دهنده خطر ابتلا
موارد زیر خطر ابتلا به برونشیت را افزایش می‌دهند:
- سیگار
- آسم و آلرژی
- نقص و ضعف در سیستم ایمنی ضعیف. این امر گاهی در مورد افراد مسن و افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن و طولانی و همچنین در بین نوزادان و کودکان خردسال صدق می‌کند. حتی سرماخوردگی می‌تواند احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.
در ضمن خطر ابتلا به برونشیت مزمن در موارد زیر بیشتر می‌شود:
- زنان سیگاری بیشتر از مردان سیگاری در معرض خطر ابتلا به برونشیت مزمن هستند
- سابقه خانوادگی بیماری ریوی
در موارد زیر باید بیشتر مراقب باشید و با پزشک حتما مشورت کنید:
- خون یا مخاط غلیظ و تیره
- سرفه‌های مداوم شبانه
- سرفه بیش از سه هفته
- درد سینه
- صدای خس‌خس زمان صحبت کردن
- کاهش وزن سریع و بدون توضیح
- مایع بد مزه در دهان
- تب
- خس‌خس سینه یا تنگی نفس
درمان برونشیت
اغلب اوقات، برونشیت حاد در عرض چند هفته خود به خود از بین می‌رود. اگر عامل بیماری باکتری باشد (که کمتر پیش می‌آید)، پزشک آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند. اگر فرد مبتلا آسم یا آلرژی دارد، یا در هنگام تنفس خس‌خس می‌کند، پزشک احتمالا اسپری استنشاقی تجویز می‌کند. این اسپری به باز شدن راه‌های هوایی کمک می‌کند و تنفس را آسان‌تر می‌کند.
برای کاهش علائم برونشیت حاد، می‌توانید:
- مقدار زیادی آب بنوشید. هشت تا ۱۲ لیوان در روز به رقیق شدن مخاط کمک می‌کند و سرفه‌کردن را آسان‌تر می‌کند.
- استراحت کافی داشته باشید
- مسکن‌های رایج نظیر آسپرین، ایبوپروفن یا ناپروکسن درد را تسکین می‌دهد. البته توصیه می‌کنیم از دادن آسپرین به کودکان خودداری کنید.
- از دستگاه مرطوب‌کننده یا بخور استفاده کنید. دوش آب گرم برای رقیق‌شدن مخاط عالی است.
