آکنه نوعی بیماری مزمن و التهابی پوستی است که باعث ایجاد لکه‌ها و جوش‌ها به‌ویژه روی صورت، شانه‌ها، پشت، گردن، سینه و بازوها می‌شود. آکنه به صورت جوش‌های سرسفید و سرسیاه، کسیت و… بروز می‌کند. آکنه در واقع شایع‌ترین بیماری پوست در دنیاست. فرد بیشتر در دوران بلوغ و زمانی‌که غذد چربی فعال می‌شود درگیر این بیماری می‌شود. اما هر سنی هم ممکن است پوست درگیر آن شود. آکنه معمولا خطرناک نیست اما می‌تواند جای زخم‌های پوستی از خود برجای بگذارد و به همین دلیل باید به فکر درمان آن بود.

 

حقایق جالب توجه در مورد آکنه

• آکنه یک بیماری پوستی است که غدد چربی موجود در پایه فولیکول‌های مو را درگیر می کند.
• از هر ۴ نفر ۳ نفر در سنین ۱۱ تا ۳۰ سال به نوعی درگیر آن می‌شوند.
• آکنه خطرناک نیست اما می‌تواند جای زخم‌های پوستی را به جای بگذارد.
• درمان آن کاملا بستگی به شدت و مدت ابتلا دارد.

عوامل خطر عبارتند از: ژنتیک، چرخه قاعدگی، اضطراب و استرس، آب و هوای گرم و مرطوب، استفاده از مواد آرایشی مبتنی بر روغن، و فشردن جوش‌ها.

 

علل  و عوامل ابتلا

پوست انسان دارای منافذی است که به غدد چربی زیر پوست متصل می‌شود. فولیکول‌ها غدد را به منافذ متصل می‌کنند. فولیکول‌ها کیسه‌های کوچکی هستند که مایع تولید و ترشح می‌کنند.

غدد یک منبع معتبر روغنی به نام سبوم تولید می کنند. سبوم سلول‌های مرده پوست را از طریق فولیکول‌ها به سطح پوست می‌برد. یک موی کوچک از طریق فولیکول به بیرون از پوست رشد می‌کند. وقتی این فولیکول‌ها مسدود می‌شوند، جوش‌ها به وجود می‌آید و چربی زیر پوست جمع می‌شود.

سلول‌های پوست، سبوم و مو می‌توانند در کنار هم به شکل یک پلاک‌هایی جمع شوند. وقتی باکتری‌ها به این پلاک‌ها می‌رسند، متورم می‌شوند. هنگامی که پلاک‌ها شروع به از بین رفتن می‌کند، پوست جوش می‌زد.

پروپیونی باکتریوم آکنه نام باکتریی است که روی پوست زندگی می‌کنند و در عفونت جوش‌ها نقش دارند.

تحقیقات نشان می‌دهد که شدت و فراوانی آکنه به سویه باکتری‌ها بستگی دارد. همه باکتری‌های آکنه باعث ایجاد جوش نمی‌شوند.

عوامل هورمونی

مجموعه‌ای از عوامل باعث ایجاد آکنه می‌شود، اما تصور می‌شود که علت اصلی افزایش سطح آندروژن باشد. آندروژن نوعی هورمون است که سطح آن با شروع نوجوانی افزایش می‌یابد. آندروژن در زنان، به استروژن تبدیل می‌شود. افزایش سطح آندروژن باعث رشد غدد چربی زیر پوست می‌شود. و غده بزرگ شده سبوم بیشتری تولید می‌کند. سبوم بیش از حد می‌تواند دیواره‌های سلولی در منافذ را بشکند و باعث رشد باکتری‌ها شود.

سایر محرک‌های احتمالی

برخی مطالعات نشان می‌دهد که عوامل ژنتیکی ممکن است احتمال ابتلا را افزایش دهند.

و در نهایت عوامل دیگر عبارتند از:

 

• برخی از داروهای حاوی آندروژن و لیتیوم
• لوازم آرایشی چرب
• تغییرات هورمونی
• استرس عاطفی
• قاعدگی

 

درمان

آکنه خفیف را می‌توان با داروهای بدون نسخه مانند انواع ژل‌ها، صابون‌ها، کرم‌ها و لوسیون‌های مناسب درمان کرد.

کرم‌ها و لوسیون ها برای پوست‌های حساس بهترین هستند. ژل‌های مبتنی بر الکل پوست را خشک می کنند و بنابراین برای پوست‌های چرب بهتر هستند.

 

برخی از داروهای ضدآکنه عبارتند از:

• رزورسینول: که به تجزیه جوش‌های سرسیاه و سرسفید کمک می‌کند
• بنزوئیل پراکسید: که باکتری‌ها را می کشد، جایگزینی پوست را تسریع و تولید سبوم را کند می‌کند.
• اسید سالیسیلیک: که به تجزیه جوش‌های سر سیاه و سر سفید کمک می‌کند و به کاهش التهاب و تورم کمک می‌کند.
• گوگرد: این‌که گوگرد چطور آکنه را درمان می‌کند، هنوز مشخص نشده است.
• اسید آزلائیک: سلول‌هایی را که فولیکول‌ها را پوشانده‌اند، تقویت می کند، ایجاد بیش از حد سبوم را متوقف می‌کند و رشد باکتری‌ها را کاهش می‌دهد.

توصیه می شود با داروهای ضعف‌تر شروع کنید، زیرا برخی از داروهای قوی‌تر می‌تواند منجر به قرمزی روی سطح پوست شود.