سرفه خلط دار و راههای درمان آن
سرفه خلط دار به خصوص با آغاز فصل پاییز و زمستان خیلی رایج میشود. سرفه یک واکنش طبیعی بدن نبست به عوامل بیماریزا و خارجی است. در واقع زمانیکه سرفه میکنیم بدن قصد دارد تا مجاری تنفسی را از عوامل تحریککننده (مانند مخاط، آلرژن، دود، بخار، گردوخاک و…) تخلیه کند. سرفهها اغلب به دو دوسته سرفه خشک و سرفه خلط دار تقسیم میشوند. در این مقاله به بررسی سرفه خلط دار میپردازیم.
در این مقاله میخوانید
سرفه خلط دار
در ابتدا شاید بپرسید از نظر علمی مخاط چیست؟ مخاط در واقع یک پوشش محافظتی برای مجاری تفنسی از عوامل بیماریزا و تحریککننده است. نکته جالب توجه اینکه بینی و سینوسها بدن به طور متوسط روزانه حدود یک لیتر مخلط تولید میکنند. البته مجرای هوا در گلو و ریه هم مخاط تولید میکنند. وقتی هم بدن در برابر عوامل حساسیتزا واکنش نشان میدهد یا دچار سرماخوردگی یا عفونت میشود، مقدار مخاط بیش از پیش ترشح میشود.
در نتیجه، زمانیکه سرفه میکنید، احتمالا دستگاه تنفسیتان دچار تحریک یا عفونت شده است.
خلط سفید غلیظ
وقتیکه سرفهها به همراه مخاط سفید غلیظ است، احتمالا در مجرای تنفسیتان عفونت باکتریایی وجود دارد. در این صورت باید با تجویز پزشک آنتیباکتری دریافت کنید.
خلط سفید کفآلود
مخاط سفید کفآلود و حبابدار هم یکی دیگر از انواع خلط است. خلط کفدار به دلایل زیر میتواند ایجاد شود:
• بیماری انسدادی مزمن ریوی (COPD)
• بیماری رفلاکس معده (GERD)
• ذاتالریه
• اِدِمِ ریه (Pulmonary edema)
در مورد سرفهها با خلط سفید هم توصیه میکنیم، حتما با پزشک مشورت کنید.
دیگر انواع خلط چه چیزی را نشان میدهد؟
نگاه کردن به رنگ مخاط و خلط سرفهها به تنهایی نیتواند ابزار تشحیص بیماریتان باشد. در واقع برای تشخیص دقیقتر باید نمونه خلط در آزمایشگاه بررسی شود تا نوع باکتری شناسایی شود.
هرچند برای تشخیص ابتدایی میتوان براساس رنگ خلط تشخیص داد در سیستم تنفسی بیمار چه میگذرد.
پژهشی که در سال ۲۰۱۲ در مجله تنفسی اروپا European Respiratory Journal)) منتشرشده، از نمونه خلطهای بدست آمده که رشد باکتری در آنها مثبت بوده، نتایج زیر به دست آمده:
- ۱۸ درصد نمونه خلطهای شفاف حاوی باکتریهایی بودند که میتوانستند عفونت ایجاد کنند.
- ۴۶ درصد نمونه خلطهای زرد رنگ حاوی باکتریهایی بودند که میتوانستند عفونتزا باشند.
- ۵۹ درصد نمونه خلطهای سبز رنگ حاوی باکتریهای بودند که میتوانستد عفونت ایجاد کنند.
سرفه با خلط شفاف
اگر سرفه به همراه خلط روشن یا شفاف است، احتمالا فقط به آلرژی یا عفونت جزئی در دستگاه تنفسی مبتلا هستید.
سرفه با خلط زرد یا سبز
اگر سرفه همراه خلط سبز یا زرد دارید، احتمالا مبتلا به عفونت در دستگاه تنفسی هستید. رنگ خلطها به خاطر آنزیمهای دفاعی ترشحشده از بدنتان عوض میشوند. به عنوان مثال، رنگ سبز به دلیل ترشح آنزیمهای حاوی آهن است.
با سرفه خلط دار چه باید کرد؟
برای از بین بردن سرفههای خلطدار و اساسا مخاط و خلط در مجاری تنفسی میتوانید کارهای زیر را انجام دهید:
• همراه میزان آب بدنتان را تنظیم کنید. همیشه باید به مقدار کافی مایعات به ویژه آب بنوشید. اگر میزان آب بدنتان به حد کافی باشد، مخاط و خلط رقیقتر میشود.
• استراحت کنید تا بدنتان انرژی لازم برای مبارزه با عوامل عفونتزایی که میتوانند میزان مخاط را افزایش دهند داشته باشد.
• برخی از داروهای بدون نسخه به درمان بیماری و سرفههای خلط دار کمک کنند.
توصیه میکنیم، به هر حال برای درمان با پزشک مشورت داشته باشید.
نتیجه
همانطوریکه اشاره شد، تولید مخاط یکی از راههای محافظت از سیستم تنفسی است. وقتیکه مقدار مخاط جمعشده زیاد میشود، سرفه کردن شروع میشود.
هرچند تجمع مخاط در مجرای تنفسی معمولا به دلیل عفونت ویروسی یا آلرژی است، ولی در مواردی هم میتواند به دلیل عوامل باکتریایی باشد. برای درمان سرفه خلط دار راههای درمان خانگی مختلفی از جمله نوشیدن مقدار کافی مایعات و آب تجویز میشود. در صورت امکان مشورت با پزشک توصیه میشود.
شربت برونکو باریج