آلزایمر یک بیماری تدریجی و پیشرونده از نوع «زوال عقل» است. مغز ممکن است بنابر دلایل مختلف نظیر صدمات مغزی، برخی بیماری‌ها و کهلوت سن دچار اختلال شود، در این صورت گفته می‌شود فرد به «زوال عقل» یا «دِمانس» (Dementia) مبتلا شده. این اختلالات معمولا بر حافظه، تفکر و توانایی‌های شناختی فرد و به طور کلی زندگی روزمره تاثیر منفی می‌گذارد.  

براساس پژوهش‌ها، بیماری آلزایمر عامل اصلی ۶۰ تا ۸۰ درصد موارد زوال عقل را تشکیل می‌دهد. اکثر افراد مبتلا به این بیماری پس از ۶۵ سالگی تشخیص داده می‌شوند. به طور کلی اگر «زوال عقل» قبل از این سن تشخیص داده شود‌، به عنوان بیماری زودرس آلزایمر تشخیص داده می‌شود. هنوز هیچ درمان قطعی برای آلزایمر وجود ندارد، اما درمان‌هایی وجود دارد که می‌توانند پیشرفت بیماری را کند کنند. در این مقاله قصد داریم با بیماری آلزایمر و راه‌های پیشگیری آن آشنا شویم.

بیماری آلزایمر چیست؟

بیماری آلزایمر یک بیماری مزمن مداوم و پیشرونده است. علائم آلزایمر به تدریج ظاهر می‌شود و تأثیرات آن بر مغز دژنراتیو (degenerative) است. بیماری‌های دژنراتیو به گروهی از بیماریها مثل بیماری آلزایمر، پارکینسون و کره هانتینگتون گفته می‌شود که نتیجه تخریب تدریجی سلولهای عصبی در دستگاه مرکزی ایجاد می‌شود. مشخصه این اختلالات ، تباهی و تخریب تدریجی و افزایش و اختلال در رفتارها یا کارکردها است.

نکته مهم اینکه هنوز هیچ درمانی برای آلزایمر کشف نشده، اما برخی درمان‌ها می‌توانند پیشرفت بیماری را کند کرده و کیفیت زندگی را بهبود بخشند.

 

هر کسی می تواند به بیماری آلزایمر مبتلا شود اما برخی افراد در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به آن هستند. این شامل افراد بالای ۶۵ سال و کسانی است که سابقه خانوادگی این بیماری را دارند. آلزایمر و زوال عقل یک چیز نیستند. در واقع بیماری آلزایمر نوعی زوال عقل است.

نه تنها هیچ درمان قطعی برای آلزایمر وجود ندارد، هنوز به طور قطع هم نمی‌توان گفت آلزایمر در هر فرد چه روندی دارد و چطور پیشرفت خواهد کرد. برخی مبتلایان مدت طولانی با آسیب‌شناختی خفیف زندگی می‌کنند؛ در حالی‌که برخی دیگر علائم و عوارض سریع‌تری را تجربه خواهند کرد. علائم و عوارض هر فرد مبتلا به آلزایمر کاملا منحصربه‌فرد است.

 

علل و عوامل افزایش‌دهنده خطر ابتلا به آلزایمر

 

پزشکان و پژهشگران هنوز یک علت واحد برای بیماری آلزایمر پیدا نکرده‌اند، هرچند برخی از عوامل و علل افزایش‌دهنده خطر ابتلا به آلزایمر را یافته‌اند. از جمله این عوامل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

 

• سن: بیشتر افرادی که به بیماری آلزایمر مبتلا می شوند، ۶۵ سال یا بیشتر دارند.
•  سابقه خانوادگی: اگر فرد در خانواده قبلا به آلزایمر مبتلا شده باشد، احتمال اینکه افراد دیگر هم با افزایش سن مبتلا شوند زیادتر می‌شود.
•  ژنتیک: برخی ژن‌های خاصی با بیماری آلزایمر ارتباط دارند.
• نکته مهم: داشتن یک یا چند مورد از این عوامل بدین معنا نیست که به بیماری آلزایمر مبتلا می‌شوید. این عوامل فقط خطر ابتلا به بیماری آلزایمر از در افراد زیادتر می‌کند.

 

توصیه می‌کنیم پیش از هر اقدامی برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد خطر ابتلا به این بیماری ، با پزشک خود مشورت کنید.

آلزایمر و ژنتیک

هرچند گفته می‌شود هنوز هیچ  عامل قطعی‌ای  برای ابتلا به آلزایمر پیدا نشده ، اما همانطوری‌که گفته شد عوامل ژنتیکی ممکن است نقش کلیدی را ایفا کنند. به طور خاص یک ژن مورد توجه پژوهشگران است: آپولیپوپروتئین (Apolipoprotein E  یا به اختصار APOE ). گفته می‌شود این ژن با بروز علائم آلزایمر در افراد مسن ارتباط دارد. با آزمایش خون می‌توان مشخص کرد که آیا فرد ژن آپولیپوپروتئین را دارد یا نه. باز هم تاکید می‌کنیم که ممکن است فردی این ژن را داشته باشد ولی به بیماری آلزایمر مبتلا نشود. برعکس این مورد هم صادق است، یعنی فردی ژن آپولیپوپروتئین را نداشته باشد ولی به بیماری آلزایمر مبتلا شود.

ژن‌های دیگر نیز می‌توانند خطر ابتلا به آلزایمر و شروع زودهنگام آلزایمر را افزایش دهند.

 

علائم بیماری آلزایمر

همه ما در هر سنی ممکن است فراموشی را تجربه کند. توجه داشته باشید که فراموشی، حس‌پرتی با آلزایمر متفاوت است.

افراد مبتلا به بیماری آلزایمر رفتارها و علائم خاصی را بروز می‌دهند که با گذشت زمان بدتر  هم می‌شوند. این موارد می تواند شامل موارد زیر باشد:

    

مشکل انجام کارهای معمول روزانه مانند استفاده از مایکروویو

مشکلات و ناتوانی در حل مشکلات عادی

مشکل در گفتار یا نوشتن

موقعیت زمانی و مکانی خود را از دست می‌دهند

توانایی قضاوت نسبت به افراد و موقعیت‌ها را دست می‌دهد

کاهش وسواس نسبت به بهداشت شخصی

تغییر خلق و خو و شخصیت

کناره‌گیری از دوستان‌، خانواده و اجتماع

مراحل آلزایمر

آلزایمر یک بیماری پیشرونده است، به این معنی که علائم ابتلا به تدریج  و با گذشت زمان بدتر می‌شوند. بیماری آلزایمر به هفت مرحله تقسیم می‌شود:

مرحله ۱. در این مرحله هیچ علامتی وجود ندارد اما ممکن است بر اساس سابقه خانوادگی تشخیص زودهنگام وجود داشته باشد.

مرحله ۲. اولین علائم ظاهر می شود، مانند فراموشی.

مرحله ۳. اختلالات جسمی و روحی خفیف مانند کاهش حافظه و تمرکز ظاهر می‌شود. معمولا افراد خیلی نزدیک (نظیر همسر و فرزندان) متوجه این اختلالات در فرد مبتلا می‌شوند.

مرحله .۴ آلزایمر اغلب در این مرحله تشخیص داده می شود‌، اما هنوز خفیف تلقی می‌شود. از دست دادن حافظه و ناتوانی در انجام کارهای روزمره در این مرحله کاملا مشهود است.

مرحله ۵. علائم متوسط تا شدید می‌شود و فرد مبتلا نیاز به کمک عزیزان یا پرستار دارد.

مرحله ۶. در این مرحله، فرد مبتلا به آلزایمر ممکن است در کارهای اساسی مانند غذا خوردن و پوشیدن لباس به کمک نیاز داشته باشد.

 مرحله ۷. این شدیدترین و آخرین مرحله آلزایمر است. در این مرحله حتی ممکن است توانایی صحبت‌کردن و تشخیص چهره هم از بین برود.

 

تقویت حافظه
پیشگیری و درمان آلزایمر

برای دریافت اطلاعات بیشتر روی لینک زیر کلیک کنید.