رژیم غذایی در هر سن‌ برای سلامت عمومی بدن خیلی ضروری است و بی‌تردید برای سالمندان بیش‌ از هر گروه سنی دیگر اهمیت دارد. رژیم غذایی برای سالمندان باید پرانرژی و شامل مواد مغذایی حیاتی باشد. رژیم غذایی همچنین تا نقش خیلی زیادی در کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی و دیابت دارد. براساس پژوهش‌های انجام شده در آمریکا یک چهارم سالمندان آمریکایی تغذیه نامناسب و فعالیت بدنی خیلی کمی دارند. بسیاری از سالمندان به دلیل رژیم غذایی نادرست به سوء تغذیه مبتلا هستند و همیچنین اضافه وزن یا کمبود وزن دارند. متاسفانه همین موضوع منجر به تحلیل رفتن ماهیچه‌ها و ضعف در استخوان‌ها می‌شوند. بنابراین رژیم غذایی برای سالمندان بسیار ضروری است.

برای رفع نیازهای غذایی، سالمند باید مواد غذایی مصرف کند که سرشار از فیبر، ویتامین‌ها، مواد معدنی و سایر مواد مغذی باشد. و البته باید مواد غذایی حاوی قندهای فرآوری شده، چربی‌های اشباع و ترانس و نمک از رژیم غذایی حذف شود. همچنین به دلیل اینکه سالمندان اغلب به بیماری مزمن هم مبتلا هستند وضعیت سلامت عمومی بدن و بیماری هم در تنظیم رژیم غذایی لحاظ شود.

رژیم غذایی برای سالمندان

با بالا رفتن سن، نیازهای تغذیه‌ای، اشتها و عادات غذایی هم به تغییر می‌کند. در این رژیم غذایی باید به موارد زیر توجه شود.

کالری

اکثر افراد با افزایش سن برای حفظ وزن متعادل به کالری کمتری نیاز دارند. خوردن کالری بیشتر از آنچه می‌سوزد، منجر به افزایش وزن می‌شود.

با افزایش سن ممکن است فرد احساس کند که انرژی کمتری دارد و مشکلات عضلانی یا مفصلی بیشتری احساس کند. در نتیجه، ممکن است تحرک کمتری داشته باشد و با فعالیت بدنی کالری کمتری بسوزاند. همچنین سالمندان ممکن است توده عضلانی را از دست دهد. همین امر باعث می‌شود، متابولسیم بدن کند شود و نیاز به کالری کاهش یابد.

اشتها

 

بسیاری از افراد با افزایش سن دچار کاهش اشتها می‌شوند. البته بیشتر سالمندان کاهش حس چشایی و بویایی هم تجربه می‌کند که مزید بر علت می‌شود اشتها بیش از پیش کاهش می‌یابد.

توصیه می‌شود اگر سالمند با فعالیت بدنی قادر به سوزاندن انرژی نیست، غذای کمتری مصرف کند.. با این حال، برای حفظ سلامت اندام‌ها، ماهیچه‌ها و استخوان‌ها باید مواد مغذی کافی دریافت کند. عدم دریافت مواد مغذی می‌تواند منجر به سوء تغذیه شود.

شرایط پزشکی

با افزایش سن، افراد بیش از همیشه مستعد ابتلا به عارضه‌های مزمن سلامتی مانند دیابت، فشار خون بالا، کلسترول بالا و پوکی استخوان می‌شوند. برای پیشگیری یا درمان این شرایط، پزشک ممکن است تغییراتی را در رژیم غذایی توصیه کند.

به عنوان مثال، اگر فرد سالمند دیابت، فشار خون بالا یا کلسترول بالا دارد، باید غذاهایی بخورد که سرشار از مواد مغذی باشد، و در عین حال کالری اضافی، قندهای فرآوری شده و چربی های اشباع و ترانس کم داشته باشد. همچنین گاهی پزشک توصیه می‌کند نمک کمتری مصرف شود.

برخی از افراد مسن به غذاهایی مانند پیاز، فلفل، لبنیات و غذاهای تند حساس می‌شوند. بنابراین در از رژیم غذایی برای سالمندان این مواد غذایی باید حذف شوند.

داروها

خیلی از سالمندان برای درمان و مدیریت بیماری‌های مزمن نیاز به مصرف دارو داشته دارند. برخی از داروها بر اشتهای شما تأثیر می‌گذارند. برخی از داروها هم با برخی مواد غذایی و مکمل‌های غذایی تداخل دارند.

به عنوان مثال، اگر سالمند وارفارین مصرف می‌کند، باید از خوردن گریپ فروت اجتناب کند.

سالمندان در صورت مصرف دارو، حتماً باید با پزشک یا متخصص تغذیه خود مشورت کند تا دریابید که آیا نیاز به تغییر در رژیم غذایی خود دارد یا خیر.

بهداشت دهان و دندان

سالمندان مجموعه‌ای از مشکلات بهداشت دهان و دندان دارند. همین مشکلات دهان و دندان گاهی منجر به شکل‌گیری عادات غذایی نامناسب و در نهایت سوء تغذیه خواهد شد. بنابراین خیلی ضروری ست در صورت وجود مشکلات بهداشت دهان و دندان، سالمند رژیم غذایی متناسب و مفیدی داشته باشد.

توصیه‌های رژیم غذایی برای سالمندان

با افزایش سن، نیازهای کالری احتمالا کاهش می‌یابد، در حالی که نیاز به مواد غذایی مفید ثابت و گاهی افزایش می‌یابد. خوردن غذاهای غنی از مواد مغذی به سالمند کمک می ‌کند تا ویتامین‌ها، مواد معدنی، پروتئین، کربوهیدرات‌ها و چربی‌های مورد نیاز بدن جذب شود.

بیشتر کالری بدن باید از مواد غذایی غنی از مواد مغذی دریافت شود، این مواد شامل موارد زیر است:

• سبزیجات و میوه‌ها
• لوبیا و عدس
• آجیل و مغزها
• غلات کامل
• لبنیات کم چرب
• پروتئین بدون چربی

اکیدا توصیه می‌شود از مصرف مواد غذایی پرکالری با ارزش غذایی کم جلوگیری شود. به عنوان مثال، غذاهای سرخ شده، دسرها و نوشیدنی‌های شیرین باید حذف شوند.

فیبر کافی، مهمترین در رژیم غذایی برای سالمندان

فیبر برای یک سیستم گوارشی سالم ضروری است. برای جلوگیری از یبوست و سایر مشکلات، فرد سالمند در هر وعده غذایی باید موادغذایی غنی از فیبر مصرف کند. فیبر محلول به ویژه برای حفظ سطح کلسترول سالم مهم است. منابع خوب فیبر عبارتند از:

• میوه ‌ها و سبزیجات
• لوبیا و عدس
• آجیل و مغزها
• جو و سبوس جو دوسر
• غلات کامل

اگر فرد سالمند با مصرف فیبر مشکل دارد، پزشک ممکن است مکمل فیبر مانند پوسته پسیلیوم تجویز کند.