نارسایی مزمن وریدی یکی از وضعیت‌ها و عارضه‌های پزشکی است. در ابتدا شاید این سوال پیش بیاید ورید چیست؟ وَرید یا سیاهرگ به رگی گفته می‌شود که خون را از اندام‌ها جمع می‌کند و قلب بازمی‌گرداند. مکانیسم جریان خون در وریدها با سرخرگ‌ها متفاوت است. علت اصلی گردش خود در سیاهرگ‌ها باقیمانده فشاری است که با انقباض قلب در سرخرگ‌ها ایجاد شده ولی به خاطر مقاومت مویرگ‌ها این فشار کم شده. اما علاوه بر این ته‌مانده فشار عوامل دیگری هم به جریان خون در سیاهرگ‌ها کمک می‌کند. فشار عضلانی یکی دیگر از عوامل موثر در به جریان افتادن خون در سیاهرگ‌هاست. یک سری دریچه‌های یک طرفه در سیاهرنگ‌ها وجود دارند که خون را به سمت قلب هدایت می‌کنند. به این دریچه‌ها دریچه‌های لانه کبوتری گفته می‌شود. با انقباض عضلانی دریچه‌ها لانه کبوتری خون به سمت قلب پمپاژ می‌شود. اما اگر دریچه‌ها دچار آسیب شوند و مثلا نتوانند به خوبی منقبض شوند چطور؟ نقص عملکرد این دریچه‌ها به مرور زمان رخ می‌دهد و منجر به نارسایی مزمن وریدی می‌شود.

دلایل نارسایی مزمن وریدی

لخته شدن خون در ورید عمقی ساق پا (که به آن ترومبوز ورید عمقی گفته می‌شود) می‌تواند به دریچه‌ها آسیب برساند. درضمن عدم ورزش‌ها و فعالیت‌های بدنی ناکافی یکی دیگر از دلایل ابتلا به نارسایی مزمن وریدی است. از دیگر دلایل ابتلا به این عارضه می‌توان به نشستن یا ایستادن طولانی مدت اشاره کرد. با نشستن یا ایستادن طولانی مدت به رگ‌ها فشار وارد می‌شود و همین امر منجر به ضعیف شدن و نارسایی دریچه‌ها می‌شود. برخی عوامل دیگر خطر ابتلا به نارسایی وریدی را افزایش می‌دهد.

• چاقی و اضافه وزن
• سن بیشتر از ۵۰ سال
• بارداری و بارداری‌های پیوسته
• سابقه خانوادگی ابتلا به نارسایی وریدی
• سایقه خانوادگی ابتلا به لخته‌شدن خون
• کشیدن سیگار

علائم

اگر فردی به نارسایی مزمن وریدی مبتلا شده باشد، ممکن است علائم زیر را در ناحیه پا تجربه کند.

•      تورم یا سنگینی، به ویژه در ساق پا و مچ پا
•      درد
•      خارش
•      رگهای واریسی (وریدهای پیچ خورده و بزرگ شده نزدیک به سطح پوست)
•      پوست چروک‌شده

اگر مدت زمان زیادی به این علائم بی‌توجه باشید، ممکن است این نارسایی منجر به مشکلات دیگری شود. مثلا ممکن است در اثر فشار و تورم خونی مویرگ‌ها بترکند. در این صورت رنگ پوست به رنگ قهوه‌ای مایل به قرمز در می‌آید. این مشکل بیشتر در نزدیکی مچ پا دیده می‌شود. از بین رفتن مویرگ‌ها می‌تواند حتی منجر به تورم و زخم شود. معمولا درمان این زخم‌ها هم خیلی سخت هستند و هچنین امکان عفونی‌شدن آنها زیاد است.

تشخیص

معمولا پزشک شرح حال بیمار را می‌گیرد. سپس با انجام آزمایشی به نام سونوگرافی عروقی یا دو طرفه‌، جریان خون پاها را بررسی می کنند. گاهی پزشک دستگاه کوچکی را روی پوست می‌گذارد تا سیاهرنگ‌ها و جریان خون آن‌ها را  با استفاده از امواج صوتی آزمایش کنند. گاهی اوقات هم برای بررسی سایر علل تورم پا به اشعه ایکس یا اسکن‌های خاصی نیاز می‌شود.

درمان

پیشگیری مهمترین درمان ابتلا به نارسایی مزمن وریدی است. در واقع فرد باید از تورم زخم در ناحیه پا جلوگیری کند. و در صورت ابتلا پزشک ممکن است ترکیبی از درمان‌ها را بر اساس سن، علائم و موارد دیگر پیشنهاد کند. برخی از گزینه ها برای کمک به مدیریت نارسایی مزمن وریدی عبارتند از:

تغییر سبک زندگی

با برخی فعالیت‌های می‌توان به جریان خون در سیاهرگ‌ها کمک کرد.

جوراب ساق بلند واریس

 این جوراب‌ها حالت کشی‌ دارند و به پاها فشار وارد می‌کنند تا به حرکت خون کمک شود. جوراب‌های واریس در انواع مختلف از نظر سفتی، طول و … در دسترس‌اند. برای انتخاب بهترین نوع جوراب حتما باید با پزشک مشورت کرد.

تحرک

به طور کلی ایستادن و نشستن طولانی مدت و فقدان تحرک کافی برای سلامتی عمومی بدن از جمله وریدهای پا ضرر دارد. حتی اگر مجورید برای مدت زمان طولانی بنشینید، سعی کنید پاها ، و مچ پای خود را کشیده یا تکان دهید تا به جریان خون کمک کنید. و اگر زیاد می‌ایستید، سعی کنید هر از چندگاهی استراحت کنید تا بنشینید و حتی اگر می‌توانید مدتی پاها را بالا بیاورید. این به کاهش فشار در رگ‌های پای شما کمک می کند.

ورزش

 ورزش کردن هم به پمپاژ خون کمک می‌کند. پیاده‌روی یک راه خوب و ساده برای تقویت پاها و افزایش جریان خون است.

داروها

پزشک ممکن است آنتی بیوتیک را برای درمان عفونت یا زخم پا تجویز کند. گاهی اوقات‌، پزشک داروهایی برای جلوگیری از لخته شدن خون تجویز می‌کند.

جراحی

در موارد پیشرفته برای درمان نارسایی مزمن وریدی به جراحی نیاز می‌شود. گفته می‌شود از هر ۱۰ مبتلا ۱ نفر نیاز به جراحی پیدا می‌کند.

 

درمان کمکی واریس‌های سطحی و عمقی

نارسایی مزمن وریدی ( Chronic Venous Insufficiency)

برای دریافت اطلاعات بیشتر کلیک کنید.