سینوزیت و درمان‌های خانگی آن

همه‌ی ما در طول زندگی‌مان به نوعی تجربه‌ی دردها و فشارهای ناحیه‌‌های سینوسی را داشته‌ایم. البته برای بعضی‌ها این تجربه‌های دردناک مقطعی و حاد بوده و برای برخی به صورت مزمن است. در واقع دردهایی که ناحیه‌ی سینوسی را درگیر می‌کنند، سینوزیت نامیده می‌شود. اما چرا به سینوزیت مبتلا می‌شویم و چطور می‌توانیم از دردهای حاد و مزمن این عارضه و بیماری بکاهیم یا کلا آن‌ها را از بین ببریم.

سینوس

سینوس‌ها به حفره‌های خالی درون استخوان‌های صورت گفته می‌شود که سطح داخلی‌شان با غشاهای مخاطی پوشیده شده‌است. در این جا لازم به ذکر است که غشاء مخاطی لایه‌ای از سلول‌های پروتئینی چسبنده‌ای است که روی قسمت‌هایی از بدن که نباید خشک شوند می‌نشینند و از آن محفاظت می‌کنند.

سینوس‌ها خودشان غشاء مخاطی تولید می‌کنند که به پاکسازی بینی و حس بویایی کمک می‌کند. مخاط‌ها با کمک هزاران موی ریزی به نام مژک که همانند یک تسمه نقاله عمل می کنند، از سینوس‌ها خارج شده و وارد حفره‌ی بینی می‌شود. ذرات خارجی و ارگانیزم‌های وارد شده به سینوس‌ها در مخاط گرفتار شده و به بینی باز می‌گردند. برای رسیدن به بینی، مخاط باید از حفره ‌های کوچکی در استخوان‌های اطراف سینوس‌ها عبور کند.

 سینوس‌ها نزدیکی‌بینی یا بالابینی (با نام علمی پارانازال) هشت عدد‌ هستند و در دو دسته چهار تایی در سمت چپ و راست صورت قرار گرفته‌اند. البته هر کدام از این سینوس‌ها اسم خاص خودشان را با توجه به محل قرارگیری‌ یا شکل‌شان دارند؛ که عبارتند از: سینوس‌های پیشانی، پرویزنی، فکی و شب‌پره‌ای یا پروانه‌ای.

سینوس‌های پیشانی: همانطوری که از اسمش مشخص است در استخوان پیشانی قرار گرفته است.

سینوس پرویزنی: این سینوس در بین چشم و بینی و در استخوان پرویزنی واقع است.

سینوس پروانه‌ای: این سینوس در پشت سینوس پرویزنی و چشم و در مرکز استخوان جمجمه، زیر غده‌ی هیپوفیز قرار دارد.

سینوس فکی : این سینوس در زیر چشم و در استخوان گونه جای گرفته است.

اما شاید بپرسید چرا باید محل قرارگیری هرکدام از این سینوس‌ها را شناسایی کنیم؟ در جواب باید پاسخ داد که درد هرکدام از این چهار نوع سینوزیت متفاوتند؛ بنابراین آشنایی بیشتر با سینوس‌ها و نوع دردشان در مداوا و مدارا با آن‌ها را برای ما آسان‌تر می‌کند.

سینوزیت

سینوزیت به تورم لایه‌ی مخاطی در حفرهای سینوسی گفته می‌شود. همانطوری که اشاره شد این تورم می‌تواند حاد یا مزمن باشد.

سینوزیت فکی (تورم در سینوس فکی) باعث ایجاد درد و همینطور احساس فشار روی گونه‌ها می‌شود. گاهی این فشارها به صورت دندان‌درد و سرددرد حس می‌شود. بنابراین توجه داشته باشید، گاهی دندان‌دردها ناشی از سینوزیت فکی است و مراجعه به دندان‌پزشک راه‌گشا نخواهد بود.

سینوس‌ها پیشانی بعد از سن ۵ الی ۱۰ سالگی شکل می‌گیرد. بنابراین کودک ۷-۸ ساله شما درگیر دردهای سینوس پیشانی نمی‌شود. سینوس پیشانی باعث ایجاد درد و احساس فشار در ناحیه بالای چشم‌ها می‌شود و بیشتر به صورت سردرد نِمود پیدا می‌کند.

سینوس‌های پرویزنی در شکم مادر شکل می‌گیرد و رشدش پس از تولد ادامه می‌یابد و تا ۱۸ سالگی ادامه می‌یابد. سینوزیت پرویزنی باعث ایجاد درد و احساس فشار بین بینی و چشم‌ها می‌شود .

 سینوس‌های شب‌پره‌ای در سنین بلوغ شکل می‌گیرند و ظاهر می‌شوند. سینوزیت شب‌پره‌ای باعث ایجاد درد و احساس فشار پشت چشم‌ها می‌شود.

دلیل فشارها و دردهای سینوسی

در مورد ریشه‌ی این دردها باید گفت که هر عاملی که باعث پر شدن و گرفتگی سینوس‌ها شوند، منجر به سینوزیت می‌شود. در واقع در بیشتر واقع گرفتگی و پرشدن حفرها توسط موکوس یا چرک انجام می‌شود و عامل اصلی این عارضه را می‌توان به حساسیت‌ها، سرماخوردگی و انحراف تیغه‌ی بینی نسبت داد.

در مورد مهمترین نشانه‌ها و علائم این بیماری هم می‌توان به درد، تب خفیف، ترشحات بینی و حلق اشاره کرد. البته احتمالا تا به حال تجربه داشته‌اید که در بیشتر در صبح‌ها این دردها بیشتر می‌شود. این موضوع را می‌توان این‌طور هم بررسی کرد که سردرد‌های صبحگاهی و به خصوص بلافاصله پس از بیدار شدن از خواب ناشی از سینوزیت و مشکلاتی در سینوس‌ها است.

به علاوه، درد در ناحیه پیشانی، به خصوص در محل سینوس‌های پیشانی و همزمان با لمس کردن، درد در فک و دندان‌های بالایی، درد در ناحیه‌ی گونه‌ها به ویژه در زمان لمس کردن، تورم به همراه درد در بافت اطراف چشم‌ها و اطراف بینی، مشکلات در حس بویایی و گرفتگی بینی از اصلی‌ترین نشانه‌های بیماری سیوزیت‌اند.

درمان‌های گیاهی و خانگی سینوزیت

همانطوری‌که گفته شد و احتمالا شما هم تا به حال تجربه داشته‌اید، سینوزیت گاهی خیلی دردناک و ناراحت‌کننده است و حتی باعث اختلال در روند زندگی می‌شود. هرچند داروهای ضد احتقاق بینی و انواع مُسَکن‌ها می‌توانند از این دردها بکاهند؛ ولی خُب داروهای شیمیایی عوارض خاص خودشان را هم دارند. خیلی‌ها ترجیح می‌دهند تا برای درمان یک بیماری خودشان را در معرض مشکلات جدید ناشی از مصرف داروهای شیمایی قرار ندهند. اگر شما هم جزء این افراد هستید پس راه‌حل جایگزین، داروهای گیاهی و درمان‌های مکمل است. گاهی با خیلی راحت و با کمترین هزینه و دردسر می‌توان دردهای ناشی از سینوزیت را  کم یا حتی درمان کرد. در ضمن اگر داروهای شیمایی و ُسَکن استفاده می‌کنید، ولی در موقعیتی قرار گرفتید که هیچ قرص و دارویی در دسترس نیست می‌توانید به این درمان‌های مکمل متوسل شوید. پس در ادامه همراه وبلاگ باریج‌اسانس و درمان‌های خانگی سینوزیت شوید.

بُخور کنید

بُخورکردن ساده‌ترین و موثرترین روش درمانی و کاهنده دردهای سینوزیت است. با بُخور کردن می‌توانید رطوب سینوس‌ها را تنظیم کنید. بُخور باعث می‌شود تا کانال‌های سینوس‌ها مرطوب شوند و مخاط‌های که در آنها به مدت زمان طولی گیر کرده و ضخیم شده‌اند نازک شوند و در نتیجه خارج شوند. در پژوهشی که در سال ۲۰۱۶ در مجله International Journal of Contemporary Medical Research به چاپ رسیده دقیقا به تأثیر چشم‌گیر بخور کردن در بهبودی و کاهش دردهای سینوزیت اشاره شده است.

شست‌شو با آب‌نمک یا سرم نمکی

یکی دیگر از روش‌های درمانی معمول برای درمان و کاهش دردهای سینوزیتی، شست‌وشوی مجاری حلق و بینی با محلول آب نمک استریل شده یا سرم نمکی است. قرقره کردن و شست‌شوی با محلول نمکی می‌تواند به ضدعفونی کردن و همچنین نازک کردن مخاط جم شده در مجراهای سینوسی کمک کند و در نهایت تورم و دردها خیلی کاهش یابند. این روش درمانی مکمل در پژوهشی که در سال ۲۰۱۴ در مجله‌ی Journal of Microbiology Immunology and Infection  به طور علمی بررسی و به تایید رسیده است.

آب‌رسانی به بدن

هر زمان که دوره‌‌ی درد‌های سینوسی شروع ‌می‌شود، سعی کنید آب‌رسانی (نوشیدن آب) به بدن‌تان را زیاد کنید. آب‌رسانی به بدن باعث افزایش رطوب غشاء مخاطی سینوس‌ها می‌شود. در مقاله‌ای که در مجله‌ی Canadian Family Physician  به چاپ رسیده به آب‌رسانی صحیح به منظور بهبود دردهای سینوزیتی اشاره شده است. 

فلفل هندی

فلفل هندی (به انگلیسی Cayenne pepper) یک داروی گیاهی مؤثر در درمان دردها و فشارهای سینوزیتی است. فلفل هندی به عنوان یک داروی گیاهی مؤثرِ ضد احتقاق بینی شناخته می‌شود. در واقع کاپسی‌سین طبیعی موجود در فلفل باعث کاهش تورم و التهابی که مجاری بینی را تنگ می‌کند می‌شود.

در پژوهشی که نتایج آن در مجله‌ی Annals of Allergy, Asthma & Immunology به چاپ رسیده نشان می‌دهد،  اسپری بینی که بر پایه عصاره فلفل تند قرمز هندی تهیه شده، می‌تواند به طور مؤثر برخی از التهاب‌های سینوسی را کاهش دهد.

اما در خانه می‌توانید از فلفل هندی هم برای درمان دردهای سینوزیتی استفاده کنید.

• یک چهارم قاشق‌چای‌خوری پودر فلفل هندی را به یک فنجان آب جوش اضافه کنید و اجازه دهید دم بکشد. چای فلفل هندی را کم‌کم بنوشید.

روغن اکالیپتوس

روغن اکالیپتوس به عنوان یکی دیگر از داروهای گیاهی درمان‌گر سینوزیت و التهاب‌های سینوسی توصیه می‌شود. این روغن مانند فلفل هندی دارای خواص ضدالتهابی و ضداحتقاقی است.

روغن اکالیپتوس را باید به صورت بخور استفاده کنید.