چاقی یک بیماری متابولیکی مزمن است. امروزه به دلیل شرایط زندگی مدرن چاقی به شکل یک معضل عمومی تبدیل شده است. رژیم غذایی ناسالم مثل خوردن انواع فست‌فودها، غذاهای فرآوری‌شده و کنسروها تا عدم تحرک کافی یک‌‌جانشستن‌های طولانی مدت به این عارضه دامن می‌زند. البته هرچند عوامل مختلفی بر چاقی دامن می‌زند ولی اضافه وزن هم منشاء بسیاری از بیماری‌های دیگری مثل سرطان روده بزرگ ، سرطان سینه، شکستگی استخوان ، دیابت، فشار خون بالا، بیماری‌های ریوی و قلبی و سنگ کیسه صفرا نیز است.
در ضمن چاقی از نظر روانی هم تاثیرات منفی دارد و باعث بروز افسردگی، افزایش خطر در عمل جراحی، نامنظمی قاعدگی، افزایش آمار طلاق و خودکشی می‌گردد.
اگر شما هم دچار چاقی یا اضافه وزن هستید، بهتر است ابتدا شناخت‌تان را نسبت به آن بیشتر کنید، چرا که با افزایش آگاهی می‌توانید بهتر آن را درمان کنید.
در این مقاله می‌خوانید
دلیل چاقی
چاقی شکم به خاطر چربی‌های احشایی ست که در اعماق شکم جمع میشود. اما اگر می‌پرسید که چربی احشایی چیست باید بگویم که نوعی چربی است که ارگان‌های داخلی بدن را احاطه کرده است و سوخت و ساز فعالی دارد؛ به این معنا که می‌تواند مواد شیمیایی را در بدن آزاد کند که ممکن است موجب آسیب اکسیداتیو شوند.
به طور واضح‌تر، چربی‌های اضافی شکمی به ارگان ها و عروق خونی آسیب می‌رساند، در نتیجه خطر ابتلا به فشار خون بالا، کلسترول بالا، سکته ی مغزی، بیماری های قلبی، دیابت، برخی سرطان‌ها و حتی زوال عقل را افزایش می‌دهد.
کاهش مصرف مواد غذایی حاوی شکر و کربوهیدرات فرآوری شده برای طولانی مدت بسیار موثر است. تأکید بر مصرف مواد غذایی تازه مانند غلات سبوس‌دار و کاهش مصرف گوشت قرمز و چربی‌ها مانع چاقی خواهد شد.
با این وجود دلایل دیگری برای چاقی هم وجود دارد که در زیر به برخی از آن‌ها اشاره میشود.
خواب کم و یا خواب زیاد
خوابیدن ۵ ساعت یا کمتر در شب برای طولانی مدت در نهایت موجب افزایش چربی شکمی می شود. همین طور خواب بیش از ۸ ساعت نیز این شرایط را ایجاد می کند. کمبود خواب باعث می شود بدن برای داشتن انرژی، واکنش های سوخت و ساز بدن را کاهش دهد. فرد هم برای کسب انرژی مواد غذایی را مصرف می کند که نباید مصرف شوند.
بعضی داروهای اعصاب
یک عارضه جانبی برخی از داروهای ضدافسردگی افزایش وزن است، بنابراین اگر فکر می‌کنید داروی ضدافسردگی تان باعث چاقی تان شده، با پزشک درباره تغییر برنامه درمانی مشورت کنید اما هرگز خودسرانه دارو‌هایتان را تغییر ندهید.
ترک سیگار
افرادی که سیگار را ترک می‌کنند به‌طور میانگین کمتر از ۵ /۴ کیلوگرم وزن اضافه می‌کنند زیرا با حذف نیکوتین چند اتفاق می‌افتد: فرد احساس گرسنگی بیشتری می‌کند و غذای بیشتری می‌خورد که این احساس گرسنگی ممکن است پس از چند هفته برطرف شود. بدون اینکه میزان کالری دریافتی کم شده باشد، سوخت‌وساز کند میشود. غذا‌ها برای فرد خوشمزه‌تر به‌نظر می‌رسند که ممکن است به پرخوری بینجامد. فرد به خوردن غذاهای حاضری پرچربی و پرقند روی می‌آورد.
کم‌کاری تیرویید
اگر تیرویید (غده پروانه‌ای شکلی که جلوی گردن قرار دارد)، به اندازه کافی هورمون تیروییدی تولید نکند، احتمالا احساس خستگی، ضعف و سرما خواهید کرد و اضافه وزن پیدا می‌کنید.
استرس
در زمان استرس میزان ترشح کورتیزول یا «هورمون استرس» در بدن افزایش می‌یابد و اشت‌ها را زیاد می‌کند. علاوه بر این ممکن است برای تسکین خودتان هنگام استرس به خوردن غذاهای پرکالری روی بیاورید. ترکیب این دو عامل زمینه را برای افزایش وزن فراهم می‌کند.
انواع چاقی
براساس نـوع و شکل بدن و نسبت دور شکم به دور ران‌ها، بدن انسان و چاقی را می‌توان به سه نوع تقسیم کرد.
چاقی آندروئید
این نوع چاقی در مردها بیشتر از زن‌ها شایع است. در این افراد دور شکم خیلی بزرگ‌تر از دور ران‌هاست و بیشتر چاقی در شکم، قفسه سینه، شانه‌ها و گردن است؛ یعنی به طور خلاصه این افراد، افرادی با تنه و شکم بزرگ ولی ران‌ها و باسن لاغر هستند. این تجمع چربی در شکم را به سیب تشبیه می‌کنند و اصطلاحا این افراد شبیه حرف V انگلیسی هستند. تجمع چربی در ناحیه شکم عمدتا داخل شکمی یا احشایی است و زیر پوست تجمع چربی چندانی ندارند.
چاقی ژنوئید
این نوع چاقی برعکس نوع آندروئید در زن‌ها شایع بوده و کاملا مربوط به وجود هورمون استروژن (هورمون زنانه) است و از زمان بلوغ شروع شده که باعث میشود چربی عمدتا در ناحیه ران‌ها و نشیمنگاه تجمع پیدا کند. در این افراد دور ران خیلی بزرگ‌تر از دور شکم است و بیشتر چاقی در ران‌ها و نشیمنگاه و اندام تحتانی است و به طور خلاصه افرادی با تنه، کمر و سرشانه باریک هستند که ناگهان در ناحیه باسن و ران‌ها دچار افزایش سایز و چاقی می‌شوند. این افراد را اصطلاحا به گلابی یا حرف A انگلیسی تشبیه می‌کنند.
چاقی لنفاتیک
در این نوع چاقی تمام قسمت‌های بدن اعم از تنه و اندام‌ها به یک اندازه چاق هستند و این افراد را به حرف I تشبیه می‌کنند. چاقی احشایی و چاقی زیرپوستی هر دو در این افراد کم و بیش وجود دارد. شیوع آن در زنان و مردان فرقی نمی‌کند. از نظر عوارض عروقی و دیابت در وضعیت حد وسط هستند.
چاقی گلابی شکل و سیبی شکل
شکل گلابی، یعنی بدن سالم می باشد. چربی های اضافی در باسن و ران ها ذخیره شده اند. شکل گلابی – سیب علامت احتیاط است و باید از بدن خود مراقبت کنید و وزن خود را کنترل کنید.
اگر چاقی در وسط بدن باشد، به آن اصطلاحا، چاقی سیبی شکل می گویند. در این نوع چاقی، مقدار فراوانی چربی در قسمت شکم ذخیره می شود و باعث افزایش خطر بیماری هایی از قبیل: بیماری قلبی، افزایش فشار خون، دیابت نوع ۲ و انواع سرطان ها می گردد. بنابراین سلامتی شما در خطر است و باید نزد متخصص تغذیه بروید.
