مشکلات هاضمه چطور افراد را درگیر میکند؟
اکثر مردم، گاهی با مشکل نفخ شکم مواجه میشوند و ساعتی از روز را مجبور به تحمل این مسئلهاند. اما مشکل مزمن نفخ شکم واقعا دردسرساز و ناراحتیکننده است. نفخ شکم یکی از نشانههای سوء هاضمه و عدم هضم صحیح غذاها به وجود میآید.
مشکلات هاضمه
برای خیلی از ما هضم غذا معادل شکم و معده است، اما در واقع سیستم و جهاز هاضمه بدن، خیلی پیچیده و گستردهتر است. این سیستم از چندین عضو تشکیل شده است. فرایند طولانی هضم دهان و خوردن غذا شروع میشود و با بلعیدن غذا به معده، رودهها و اعضای دیگر میرسد. غذاها در ابتدا آغشته با بزاق دهان میشود و پس از عبور از مری به معده میرسد. در اینجا ست که با اضافه شدنِ اسید و شیره معده، مواد غذایی به ملکولهای قابل جذبتر تبدیل میشوند. بعد از معده، مواد غذایی که تا حدودی زیادی هضم شدهاند، وارد روده کوچک میشوند.
مواد غذایی در روده کوچک به کمک شیرههای که از چندین عضو گوارشی مثل پانکراس و کیسه صفرا ترشح میشوند باز هم به اجزاء کوچکیتری تقسیم میشوند و به بهترین نحوه ممکن جذب بدن شوند.
هرگونه خلل یا اشکالی که در این روند طولانی به وجود بیاید، منجر به سوء هاضمه و گاهی نفخ میشود. پس در ابتدا باید ببینم چه عواملی باعث مشکلات در هضم غذا میشوند؟
چه چیزی باعث مشکلات هاضمه میشود؟
هرچند مشکلات هاضمه خیلی گسترده و متنوعاند، اما برخی از عمدهترین عوامل آن عبارتند از:
- رژیم غذایی نامناسب
- بهداشت ناکافی
- عدم ورزش و فعالیت بدنی
- کمآبی بدن یا دهیدراسیون
- سیگار کشیدن بیش از حد
- مصرف الکل بیش از حد
- کمبود خواب
- مصرف مواد غذایی کمارزش
- تغییرات آناتومیکی که معمولا پس از عمل جراحی به وجود میآید
- مصرف برخی از داروها نظیر آنتیبیوتیکها، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID)، داروهای دیابتی باعث مشکلات در هضم غذا میشوند.
- ژنتیک
- افزایش سطح هورمون در دوره بارداری نیز باعث اختلال در روند هضم غذا میشود.
انواع ناهجناریهای هاضمه
بعضی از ناهنجاریهای هاضمه که در بین مردم سراسر دنیا شایعتر است، عبارتند از:
گاستروآنتریت (Gastroenteritis) یا بیماری التهاب معدهای رودهای: گاستروآنتریت نوعی بیماری باکتریایی، ویروسی و انگلی است که معمولا بیمار با خوردن غذاهای آلوده یا تماس با سطوح آلوده به آن مبتلا میشود. از علایم گاستروآنتریت میتوان به التهاب در روده اشاره کرد.
واکنشها آلرژیک به برخی از غذاها: واکنشهای آلرژیک معمولا منجر به تهوع و استفراغ میشود.
بیتابی خوراکی یا عدم تحمل غذا: بدن برخی از غذاهای را نمیتواند هضم و تحمل کند و در نتیجه دچار بیتابی خوارکی میشود. این عارضه معمولا ناشی از دردهای شکمی رخ میدهد. بیتابی خوراکی فقط سیستم هاضمه را درگیر میکند و از این نظر با غذاهای آلرژیک که بعضا کل بدن را درگیر میکند، متفاوت است. یکی از شایعترین بیماریهای شایع مرتبط با بیتابی خوراکی، بیماری سلیاک است.
بیماری ریفلاکس معده: وقتی که اسید معده و صفرا به مجرای مری بر میگردد، فرد مبتلا به ریفلاکس معده میشود.
بیماری التهابی روده: بیماری التهابی روده به گروهی از بیماریها گفته میشود که سبب التهاب جدار روده بزرگ و روده باریک میگردند. شایعترین این بیماریها عبارتاند از: بیماری کولیت زخمی و بیماری کرون. این دو بیماری از جهاتی دارای شباهت هایی هستند.
بیماریهای دستگاه گوارش به همهٔ بیماریهایی که مربوط به دستگاه گوارش باشد گفته میشود. این شامل بیماریهای مری٬ معده٬ سه بخش اول، دوم و سوم دوازدهه (دئودنوم)٬ تهیروده (ژژنوم)٬ چمروده (ایلئوم)٬ ایلئوسکال و مجموعهٔ رودهٔ بزرگ (شامل کولون صعودی٬ عرضی و نزولی)٬ سیگموئید و راستروده (رکتوم) میشود.
مسمومیت غذایی: مسمومیت غذایی به هرگونه بیماری ناشی از مصرف غذای آلوده گفته میشود. آلودگیها میتواند ناشی از باکتری، ویروس، یا انگلها یا مواد سمی باشد.
بَواسیر یا هِموروئید: بَواسیر یا هِموروئید (Hemorrhoid ) به گشاد شدن رگهای وریدی در مجرای مقعدی میگویند که به کنترل مدفوع کمک میکنند. در این صورت این رگهای وریدی متورم میشوند و باعث درد و ناراحتی در بیمار میشوند.
شقاق مقعد یا آنال فیشر وضعیتی بسیار دردناک است که حاصل زخم سطحی یا پارگی در ناحیه پوشش سلولی مقعد است. شقاق به صورت یک خط طولی است که در نیمه تحتانی کانال مقعد در ناحیه زیر خط دندانهای ایجاد میشود و چون این ناحیه حسگرهای بسیار زیادی دارد، یک وضعیت فوقالعاده دردناک را برای فرد بیمار ایجاد میکند.