افسردگی پس از زایمان چیست؟
حدود ۱۵ درصد از زنان، پس از تولد نوزادشان دچار افسردگی پس از زایمان یا (Postpartum depression PPD) می‌شوند. البته جالبه بدانید که این اختلالِ روحیه فقط مختص تازه مادران نیست و در بین تازه پدران هم رایج است. روان‌شناسان و پژوهشگران دلیل ابتلا به این بیماری را به تغییرات هورمونی، عوامل ژنتیکی، سوابق قبلی بیماری روحی و مهمتر از همه تغییرات وضعیت زندگی نسبت می‌دهند.
در شرایطی به زنان به اختلال افسردگی پس از زایمان می‌شوند که اغلب به دنبال معالجه آن نمی‌روند و بنابراین تا مدت زیادی به آن مبتلا هستند. در این مقاله قصد داریم، ۱۰ راه برای مقالبه با «افسردگی پس از زایمان» ارائه دهیم.
- نشانه‌های ابتلا به افسردگی پس از زایمان
- دلایل ابتلا به به افسردگی پس‌زایمانی
- راه‌های درمانی معالجه‌ی افسردگی پس از زایمان
در این مقاله می‌خوانید
نشانه‌های افسردگی پس از زایمان
- احساس هر روزه غمگینی، پوچی و همچنین ناراحتی شدید از مهمترین نشانه‌های افسردگی پس‌زایمانی است.
- کاهشِ علاقه به فعالیت‌های شادبخش و مفرح
- کاهش وزن یا کاهش شدید اشتها
- احساس بی‌قراری
- کمبودِ انرژی
- حسِ بی‌ارزش و گناه‌کار بودن
- عدم تمرکز کافی در انجام کارها و افزایش تردید در تصمیم‌گیری‌های ساده روزمره
- کاهش قوای جنسی
- افزایش توجه به مرگ و حتی میل به خودکشی
- کاهش علاقه‌مندی به انجام کارهای ساده روزمره
- خستگی مفرط و کاهش انرژی و انگیزه
- کاهش توجه به خود
- انزوا
- بی‌خوابی یا خواب مفرط
- کاهش توانایی تصمیم‌گیری و همچنین درست فکر کردن
- کاهش تمرکز و حافظه ضعیف
- ترس از اینکه می‌‌توانیم از بچه نگه‌داری کنم یا حتی ترس از خود بچه
- ترس از صدمه زدن به خود، بچه و همسر
معمولا این نشانه‌ها را خود مادر متوجه نمی‌شود، بنابراین همسر و اطراف باید پس از مشاهده تعدادی از آنها توصیه‌های مراقبتی لازم را انجام دهد.
دلایل افسردگی پس از زایمان
اول لازم به یادآوری است که بین افسردگی پس از زایمان (post natal depression) و اندوه تازهمادران (The Baby Blues) باید تفاوت قائل شد.
اندوه پس از زایمان که به اندوه تازهمادران هم مشهور است، یک اختلال روحی موقا است که درجه‌اش از افسردگی پس‌زایمانی پایین‌تر است. این نوع افسرودگی در بیشتر از ۸۰ درصد تازهمادران به روز می‌کند. اندوه تازهمادران نهایتا پس از ۱۴ روز از تولد نوزاد از بین می‌رود. اما اگر این اندوه بیش از این مدت طول کشید باید به طور جدی‌تری به آن پرداخت.
عامل دقیق افسردگی پس از زایمان نوز مشخص نشده است، هرچند تا به حال عوامل مرتبط به این ناهنجاری مشخص شده‌است.
- اضطراب‌های و نگرانی‌های پیش از زایمان
- سابقه افسردگی در بین اعضای خانواده
- ابتلا متوسط تا شدید به سندرم پیشاقاعدگی در دوره پیش از بارداری
- استرس و مشکلات در زندگی روزمره در دوره بارداری
- زایمان سخت و دشوار
- عارضه‌های فیزیکی مرتبط به زایمان
- سابقه‌ی قبلی بارداری ناموفق و ختم بارداری
- شیر خشک دادن به نوزاد به جای شیر مادر
- استعمال دخانیات
- استرس زندگی و مراقبت از فرزندان دیگر
- حمایت اجتماعی ضعیف
- رابط زنانشویی شکننده یا جدایی از همسر
- مشکلات جسمی و فیزیکی نوزاد
- زایمان ناخواسته و بدون برنامه‌ریزی قبلی
- افزایش سطح هورمون پرولاکتین
- کاهش هورمون اُکسی‌توسین
اما مهمترین و قوی‌ترین عامل ابتلا به افسردگی پس از زایمان (PPD) داشتن هسمری ست که مبتلا به افسردگی پس از زایمان شده باشد. همانطوری که گفته شد، خطر ابتلا به تازه‌پدران به افسردگی پس از زایمان حدود ۵۰ درصد بیشتر است.
راه‌های درمانی افسردگی پس از زایمان
کمک‌های پزشکی
هر چقدر دانش پزشکی نسبت به افسردگی پس از زایمان افزایش بیابد، پزشکان بهتر با نشانه‌ها و عوامل خطرزا یا ریسکفاکتورها آشنا می‌شوند. پژوهشگران به دنبال نشانه‌هایی هستند که نشانه‌های ابتلا به این عارضه را حتی در پیش از زایمان بتوانند تشخیص دهند.
اگر شما باردار هستید و در انتظار زایمان نوزدان‌تان به سر می‌برید، سعی کنید به پزشک‌تان هرگونه نشانه‌ای که مرتبط به افسردگی است را گزارش کنید تا با مراقبت‌های لازم خطر ابتلا کاهش یابد.
هر چقدر این بیماری زودتر تشخیص داده شود، امکان معالجه آن ساده و راحت‌تر خواهد بود.
پژوهش‌ها نشان می‌دهد، نوزادانی که والدین‌شان مبتلا به افسردگی پس‌زایمانی‌اند، بیشتر در معرض ابتلا به اختلالات خواب، اختلالات در پیشرفت شناختی، افزایش حس ناامنی و کج‌خلقی‌های کودکان قرار می‌گیرند.
